Iɣrm n lbahya

Zɣ Wikipedia
Aller à la navigation Aller à la recherche
tawlaft n unuɣn n tẓuṛi tamzruyt tamṛṛukit, iɣrm n lbahya mṛṛakc lmṛṛuk
tawlaft n unuɣn n tẓuṛi tamzruyt tamṛṛukit, iɣrm n lbahya mṛṛakc lmṛṛuk

Iga Iɣrm n Bahya (s tfṛansist : Palais de la Bahia) yan g tmatarin n umzruy n tɣrmt n Mṛṛakc tamṛṛukit. Iffɣ d uslgn agldan zɣ iɣrm n ugllid n tgldit l lmṛṛuk g 21 innayr 1924, ifrs ɣ tɣmist tamaddudt, mas iga zɣ iɣrman imzruyn, lli f illa f tnbaḍt ad t tḥṭṭu ɣ ddaw n uslig d iffɣn s ḍḍahiṛ amaɣud 4 yulyuz 1922, lli iẓlin s uḥṭṭu n wayda d tingmi n tgldit n lmṛṛuk[1].

Illa Iɣrm n Bahya ɣ tmdint n Mṛṛakc, lli d ifl umzruy g uzmz n tnbaḍt taɛalawit, ig iɣrm ad win umawas ḥmad iwis n musa iwis n ḥmad asmlali, g tasut n ugllid ɛbdlɛaziz. amawas ad lli igan anbdad n tnbaḍt akkʷ tizi ann, lli ittawssann s wassaɣ n Bba ḥmad.

Bba ḥmad iwi d inmɣar n iminḍn, d imgurn lli bahra d dar atig lli ittawssann g tmazirt n lmṛṛuk s twuri nnsn d tẓuṛi nnsn ilan atig aksawt, af ad swurin g tska n iɣrm, swurin g iɣrm ṣḍiṣ isggʷasn inmḍfaṛn, macc artum isngara t d iɣrm nns urta akkʷ t iẓṛi lliɣ t tiwi tmttant g usggʷas n 1900 urta akkʷ gis tnfalal twuri. Ig iɣrm ɣil ad zɣ tmatarin n umzruy lli bahra ittawssann g tɣrmt n Mṛṛakc.

Aẓuṛ n yism[ssnfl | Snfl asagm]

Izdi wassaɣ n iɣrm n Bahya; s wassaɣ n tmɣart n Bba ḥmad lli ittawssann s Lalla lbahya taṛḥmanit, ig iɣrm tarzzift n tayri n Bba ḥmad i tmɣart nns Lbahya ig tamatart iddrn i tayri nns d tskkʷflt tamajgalt lli ɣ dars tlla tmɣart nns, imun ɣ iɣrm ad isyafatn n tayri d tẓuṛi d unuɣn iẓɣuṛan.

Tizuna d tdaliwin[ssnfl | Snfl asagm]

Ibḍa iɣrm f kigan n tuzunin d tmṣṛay d tdaliwin d tmdayin d urtan, d urzaf lli ɣ tlla yat turtit mmi tlla ɣ tuẓẓumt nns yat tfḍna lli ittussann s wassaɣ n Agʷdal n Bba ḥmad. Lliɣ immut Bba ḥmad ggʷzn g iɣrm ad kigan n inmɣuṛn zdɣn gis g usggʷas n 1906, ig yan gisn, Lmadani aglawwu gʷmas n lbaca n Mṛṛakc, thami aglawwu, ibna gis tduli tis snat, awar nns iggʷz gis Lmqrri ar asggʷas n 1912. Awar n usggʷas a, ila iɣrm yan umsasa amaynu ig iɣrm n umzdaɣ amatay afṛanṣi Lyuṭi, gn gis tiswuwwa d tmzizwa n waḍu, tg tsna nns akkʷ 22 ifḍ n mitru amkkuẓ, macc tasna nns tidras lliɣ yad gis bnan kigan n wammasn g turtit tamqrant, lli bḍan zɣ iɣrm, idwr awd imi nns aẓɣuṛan lli yadda illan g usuk n ṛṛyaḍ zzitun amaynu, immatti s yat timit imlaln i usuk n ssalam (Lmllaḥ), tagara n usuk n (ɛṛṣt lmɛac).

Ṛṛyaḍ amẓyan[ssnfl | Snfl asagm]

Zɣ tzuna lli innuṛẓmn i wid ranin ad ẓṛn iɣrm d imallayn, tga tt tazunt ɣ illa ṛṛyaḍ mẓẓiyn, ig uzun ad yat zɣ tzuna lli bahra ifulkin iẓlin g ugnsu n iɣrm, iẓli s taska nns irwasn tin tinmal tizaykutin, issqfan nns idln s ikccuḍ imsasan  ilan ikʷlan ismriqqiyn[2].

Ig ṛṛyaḍ ad imẓẓiyn tadala n Bba ḥmad lli ɣ a isnubga inmɣuṛn n tnbaḍt, zɣ tdala ad a zɣ a sfrikn iskkinn n tmurt.

Izdɣ gis umzdaɣ amatay afṛanṣi ‘lyuṭi’ ig t d tgmmi nns d umaris nns lli mi iṛcm asarag nns s rrxam d zllij, ilin t gis kkuẓ t tfḍniwin, ku tafḍna tili g tuẓẓumt nns tadala n waman, mmuṛẓmn t fllas tmṣṛay bahra iẓiln lli idln s kigan n usɣar iṛcmn  sis igan fɣnit, d tili yat tsayst mẓẓiyn lliɣ tlla yat tala n rrxam, tg zɣ idɣarn lli iẓlin s Bba ḥmad asarag n usays ad iṛcm s rrxam d zllij imsasan ngr asn, issutl i tala ad kkuẓ imṣṛay imqquṛn f illa ɣ imawn nnsn taskiwin lliɣ skrn isardasn ifṛanṣin  imiras nnsn. d tili yat tasayst illan f iming niɣ lli mi tt inin tasayst n rrxam mqquṛn, lli igan yan usays mqquṛn  yugrn asarag n iɣrm, ssutln as issqfan lli ibdd f 52 n tsirit n ukccuḍ, ig wakal nns rrxam, ilin t gis kṛaḍt n tala, yat  gisn tlla ɣ yat tfḍna mẓẓiyn, adɣar ikka tt inn iga win tffugliwin d isfras n tẓuṛi, mmuṛẓmnt fllas kigan n tdaliwin ilan timawayin iṭṭfn isksal n uzzal. tg tdala illan f ugafay, tadala lli bahra imqquṛn g iɣrm, iɣʷrban nns lsan zllij s uzgn, timawayin nns nnuṛẓmn t f turtit tandalusit lliɣ bdda tlla tzzgzut, ilin t f iggi n tmawayin nns tisutam n lgabṣ g llan t tnutulin n tafukt, d tduli g llan isutar iṛcmn s unuɣn igan anaw n ṭṭalyan, tg tdala ad tuska lli igan tamaynut g iɣrm, iklli ittyuran f yat  tifilt illan f iggi n yan uɣʷrab iwalan i usggʷas n 1899.

Zɣ tasayst taminigt, ar nn tkccmt f ṛṛyaḍ mqquṛn zɣ yan uɣʷdmmi iṛcmn s unuɣn imṛṛukin, ṛṛyaḍ ad lli ittusnfln kigan n tikkal g uzmz n ‘bba ḥmad’, ɣ tdala tamqqrant taminigt  llan kra n izlan n umdyaz iṛcmn f lgabṣ ar tsawal f umzruy  lli izrin f tska n iɣrm.

D ula tadala n illan f iffus n iɣrm dwrn t gis kigan n tmatarin lli tmmal talɣa n tduliwin d unuɣn d ṛṛcum, ili  f tsga n tdala ad adɣar g tlla tmɣart n ‘ bba ḥmad’, ig udɣar ad yan uqṣṛi idln s ukccuḍ ilin t gis snat tmṣṛay d sin isaragn.

Ig iɣrm ‘lbahya’ yat  tmuzunt  ifulkin d iɣaman ɣ umzruy amṛṛuki lli  nn bahra ur nn yaggugn, iẓli s iflwan nns izaykutn iṛcmn, d tmawayin  nns d isskʷla nns d wadal gis imɣin lli ittawssann s ‘asmɣi’.

Adɣar n tmallayt[ssnfl | Snfl asagm]

Tasnawayt n Iɣrm Bahya mas  iga yat tmatart n umzruy amṛṛuki g usggʷas n 1922 lli f ad ttackan imallayn  zɣ  ugʷns  n tmurt tamṛṛukit  awd imallayn n umaḍal, af ad ẓṛn  taẓuṛi taqburt tamzruyt yutn s iẓuṛan  ɣ tussna d umzruy amṛṛuki, d aylli akkʷ gis iẓlin g iɣrm ad ɣ tẓuṛi tga tt unuɣn lli s ṛcmn ikccuḍn n tduli.

Amnzag issfaln taska n iɣrm[ssnfl | Snfl asagm]

illa f tska n iɣrm ad amnzag ‘muḥmmad iwis n lmkki amssiwi’, lli ilmdn taẓuṛi n ṛṛcm ɣ ukccuḍ g tɣrmt n mknas, ilmd gis awd taẓuṛi n unuɣn n lgabṣ g tɣrmt n fas, tizi n usardas anbdad afṛanṣi (arkman) lli  igan aslway  n ukabaṛ afṛanṣi urta illi ufrag, macc walli issfaln taska tamzwarut n ‘iɣrm n lbahya’ iga t  ufus n lḥajb agldan ‘musa iwis n ḥmad lbuxari’, nttan ad isbddn iɣʷrban n ṛṛyaḍ amqran d tsayst tagafayt n iɣrm is izwar, a illiɣ  tbdd twuri g tsga ad n iɣrm asggʷas n 1886, awar n tmttant nns, issfal iwis lli ilan assaɣ n Bba ḥmad ad ismd taska n iɣrm, ismun tizi ann ɣ umzwaru uggar n 60 n tgmmi af ad gnt iɣrm amqran[3].

ig ɣilad ‘iɣrm n lbahya’, yat tmuzunt tafalkayt ɣ tẓuṛi d umzruy amṛṛuki g tagara n tasut n tẓa d mraw.

Tiwlafin[ssnfl | Snfl asagm]

Isaɣuln[ssnfl | Snfl asagm]

  1. https://www.hespress.com/%D9%82%D8%B5%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%87%D9%8A%D8%A9-%D8%AD%D9%8A%D9%86%D9%85%D8%A7-%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%AD%D9%8A%D9%84-%D8%B9%D9%90%D8%B4%D9%82-%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%A3%D8%A9-162769.html
  2. https://www.urtrips.com/bahia-palace-marrakesh/
  3. https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%87%D9%8A%D8%A9