Muḥmmad Akunaḍ

Zɣ Wikipedia
Aller à la navigation Aller à la recherche
Muḥmmad Akunaḍ
ⵎⵓⵃⵎⵎⴰⴷ ⴰⴽⵓⵏⴰⴹ محمد أكوناض
Asakud n tlalit 1950
Adɣar n tlalit Tiɣirn, Iḥaḥan, Lmɣrib
Tutlayt taymmat Tamaziɣt Taclḥit
Tutlayin yaḍnin Taɛṛabt d Tfṛansist
Tawuri Aslmad, Amara d Unɣmas
Tismɣurin
  • Tasmɣurt n usinag agldan n tussna tamaziɣt ɣ usuɣl 2006.
  • Tasmɣurt n usays akkʷ yufn ɣ usaḍṛaṛ.

Muḥmmad Akunaḍ (s tfinaɣ: ⵎⵓⵃⵎⵎⴰⴷ ⴰⴽⵓⵏⴰⴹ) ilul d 1950 ɣ usun n Tiɣirn tama n Tmanar ɣ Iḥaḥan, yat ɣ tqbilin mqqurnin n Sus, tlla gr Ugadir d Mugadur (Taṣṣuṛt) ɣ Tsga n Sus Masst.[1]

Iga yan ɣ imɣnasn imaziɣn mqqurnin, yusy anzgum n tmaziɣt ɣ mnnaw yigran zɣ zikk, yura mnnaw idlisn s tmaziɣt, iswuri ula ɣ yigr n tɣmsa zɣ usggʷas 1993.[2]

Issɣra Tutlayt Taɛṛabt ɣ yan usinan ɣ Ugadir, iga yan ɣ igmamn urmidn ɣ mnnawt tmsmunin zun d Tamagrawt Tamaynut, ayaw n Ugadir, Tasdawit n unbdu (Agadir), Tirra, tazlɣa n imaratn s tmaziɣt d tiyyaḍ.[3]

Yumẓ tasmɣurt n Usinag Agldan n Tussna Tamaziɣt ɣ usuɣl asggʷas 2006.[3]

Tamẓiyt d tɣri[ssnfl | Snfl asagm]

Zun d akkʷ tazzanin ɣ wawtay nns, ikcim Muḥmmad Akunaḍ s tmzgid n usun zikk, ar gis yaqra lqṛan aylliɣ t iḥsa sḍist twal mmḍfaṛnin. Iddu ilmma s Tmanar ismd gis tiɣri nns tamzwarut d imikk ɣ tɣri tasinant.[1]

Ɣ usggʷas 1965, immudda Muḥmmad Akunaḍ zɣ tmazirt nns af ad iḍfṛ tiɣri nns ɣ Usinag Anslm n Trudant nna ittussann ɣ Trudant akud ann, asinag nna ɣ ssufɣn mnnaw imɣnasn imaziɣn, zun d Ḥmad Adɣrni, Ḥasan Id Blqasm d wiyyaḍ.[1]

Muḥmmad Akunaḍ d tɣmsa[ssnfl | Snfl asagm]

Iggut mad issnn mas iga Muḥmmad Akunaḍ yan ɣ imaratn imaziɣn mqqurnin, ig ula amskar anamun urmid ɣ mnnawt tmsmunin. Macc idrus mad issnn mas iga ula anɣmas d umsnkda n yan usays imursn ɣ usaḍṛaṛ asgawan n Ugadir zɣ usggʷas 1993.[2]

Iḥml bahra uslmad Muḥmmad Akunaḍ taɣmsa zɣ tmẓiyt nns, ikka tt nn ar issflid i isuyas ɣ usaḍṛaṛ anamur s yils n Tmaziɣt d usaḍṛaṛ usgawan n Ugadir, ar issflid i isuyas nna izzray Ɛmmi Musa d Mḥmmd Lɛtmani d wiyyaḍ.[2] Lliɣ iga amzraw ɣ tɣiwant n tutlayt ɣ Mṛṛakc, ar idrru nttan yan umzraw zɣ Wactukn ɣ isuyas n isaḍṛaṛn, ar gisn ttmsgdaln f tɣmsa.[2]

Ɣ usggʷas 1993, ismun yan igiwr ɣ Wawrir gr uslmad Ɛabdullah Bliliḍ d Ɛabdullah Asfar, anɣmas d umzday n tdala n Tclḥit ɣ Usaḍṛaṛ asgawan n Ugadir, msawaln f uskkir n kra n usays adlsan innzgmn s imaynutn n tdlsa tamaziɣt, d usiggl s kra n uslmad mad t izzrayn, isumr uslmad Ɛabdullah Bliliḍ Muḥmmad Akunaḍ, inyalkam ilmma unɣmas amzday d Ukunaḍ, imcacka d dids f usays, ismiqqirt d unmhal n usaḍṛaṛ Ḥmad Abunaṣṛ, idggi t, ig "Tawssna ar afrak" ism izwarn ittusumrn i usays nɣ "Tawssna taɣamt n kuyan", macc amzday isnyif "Tawssna taɣamt n kuyan".[2]

Inty ilmma uzmmem n tsdditin n usays, ar tzzray yat tsddit n 15 tusdidin kraygat imalass, ar gis isawal uslmad Muḥmmad Akunaḍ f isntal n twssna tamatayt s yat tmaziɣt iɣusn. Alliɣ zrin wattayn n sin isggʷsn ɣ wawtay n usays, d ɣ ḍaṛat n yinaw n udabu ɣ usggʷas 1994 f usskcm n tmaziɣt s tbadutin tiɣmsanin, ittusnfl yism n usays "Tawssna taɣamt n kuyan" ig "Tawssna tamaziɣt", ar izzray kraygat imalass ɣ usaḍṛaṛ asgawan n Ugadir, yili wallas nns ɣ usaḍṛaṛ anamur n tmaziɣt kraygat imalass ɣ yiḍ. Ɣ yimir n unbdu ar ittnfal yism n usays ig "Tamimt n unbdu", ar t nit izzray uslmad Muḥmmad Akunaḍ, ar ilmma ibrray usays inbgiwn, ar didsn ittmsawal f tmntilin n tawssna. Ɣilad ar izzray usays ɣ 25 tusdidin kraygat imalass ɣ usaḍṛaṛ asgawan n Ugadir s yism "Tawssna tamaziɣt".[2]

Ɣ usggʷas 1997, yumẓ usays tasmɣurt n usays amaziɣ akkʷ ifulkin ɣ uswir anamur, tasmɣurt nna ɣ drun tugtt n isuyas ɣ isaḍṛaṛn isgawann ula inamurn, aylli yujjan asays ad iddu s dat, yili azrak dar imasayn n usaḍṛaṛ asgawan n Ugadir.[2]

Muḥmmad Akunaḍ yugga d s ugdud ula ɣ tbadut n tmaziɣt (tiss tamt) s uzuzzr n yinzan d inumak nnsn ɣ yan usays n usslmd n tmaziɣt nna tzzray massa Xadija Aruhal.

Idlisn nns[ssnfl | Snfl asagm]

Isaɣuln[ssnfl | Snfl asagm]

  1. 1,0 1,1 et 1,2 (Tafṛansist) Mohamed Akounad ɣ usit Amazighnews, ittukcim ɣ 17/02/2022.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 et 2,6 (Taɛṛabt) محمد أكوناض و الإعلام السمعي ɣ usit n Tirra, tazlɣa n imaratn s tmaziɣt, ittukcim ɣ 17/02/2022.
  3. 3,0 et 3,1 (Tafṛansist) Mohamed Akounad ɣ usit EverybodyWiki Bios & Wiki, ittukcim ɣ 17/02/2022.
  4. 4,0 4,1 et 4,2 (Tafṛansist) Mohmed Akounad, Le Balza des Amazighs! Par: Hassan Oumouloud–Ait Baha-Maroc, masharif.com, ittukcim ɣ 18/02/2022.
Amnni ad iga amud izdin d imɣnassn d ixatarn Imaziɣn lli yusin anzgum n tutlayt d tamagit Tamaziɣt. Aws i Wikipidya s usnfl nns, tssimɣurt t.