Tasmɣurt n usinag agldan n tussna tamaziɣt ɣ usuɣl 2006.
Tasmɣurt n usays akkʷ yufn ɣ usaḍṛaṛ.
Muḥmmad Akunaḍ (s tfinaɣ: ⵎⵓⵃⵎⵎⴰⴷ ⴰⴽⵓⵏⴰⴹ) ilul d 1950 ɣ usun n Tiɣirn tama n Tmanar ɣ Iḥaḥan, yat ɣ tqbilin mqqurnin n Iclḥiyn, tlla gr Ugadir d Mugadur (Taṣṣuṛt).[1]
Iga yan ɣ imɣnasn imaziɣn mqqurnin, yusi anzgum n tmaziɣt ɣ mnnaw yigran zɣ zikk, yura mnnaw idlisn s tmaziɣt, iswuri ula ɣ yigr n tɣmsa zɣ usggʷas 1993.[2]
Zun d akkʷ tazzanin ɣ wawtay nns, ikcim Muḥmmad Akunaḍ s tmzgid n usun zikk, ar gis yaqra lqṛan aylliɣ t iḥsa sḍist twal mmḍfaṛnin. Iddu ilmma s Tmanar ismd gis tiɣri nns tamzwarut d imikk ɣ tɣri tasinant.[1]
Iggut mad issnn mas iga Muḥmmad Akunaḍ yan ɣ imaratn imaziɣn mqqurnin, ig ula amskar anamun urmid ɣ mnnawt tmsmunin. Macc idrus mad issnn mas iga ula anɣmas d umsnkda n yan usays imursn ɣ usaḍṛaṛ asgawan n Ugadir zɣ usggʷas 1993.[2]
Iḥml bahra uslmad Muḥmmad Akunaḍ taɣmsa zɣ tmẓiyt nns, ikka tt nn ar issflid i isuyas ɣ usaḍṛaṛ anamur s yils n Tmaziɣt d usaḍṛaṛ usgawan n Ugadir, ar issflid i isuyas nna izzray Ɛmmi Musa d Mḥmmd Lɛtmani d wiyyaḍ.[2] Lliɣ iga amzraw ɣ tɣiwant n tutlayt ɣ Mṛṛakc, ar idrru nttan yan umzraw zɣ Wactukn ɣ isuyas n isaḍṛaṛn, ar gisn ttmsgdaln f tɣmsa.[2]
Ɣ usggʷas 1993, ismun yan igiwr ɣ Wawrir gr uslmad Ɛabdullah Bliliḍ d Ɛabdullah Asfar, anɣmas d umzday n tdala n Tclḥit ɣ Usaḍṛaṛ asgawan n Ugadir, msawaln f uskkir n kra n usays adlsan innzgmn s imaynutn n tdlsa tamaziɣt, d usiggl s kra n uslmad mad t izzrayn, isumr uslmad Ɛabdullah Bliliḍ Muḥmmad Akunaḍ, inyalkam ilmma unɣmas amzday d Ukunaḍ, imcacka d dids f usays, ismiqqirt d unmhal n usaḍṛaṛ Ḥmad Abunaṣṛ, idggi t, ig "Tawssna ar afrak" ism izwarn ittusumrn i usays nɣ "Tawssna taɣamt n kuyan", macc amzday isnyif "Tawssna taɣamt n kuyan".[2]
Inty ilmma uzmmem n tsdditin n usays, ar tzzray yat tsddit n 15 tusdidin kraygat imalass, ar gis isawal uslmad Muḥmmad Akunaḍ f isntal n twssna tamatayt s yat tmaziɣt iɣusn. Alliɣ zrin wattayn n sin isggʷsn ɣ wawtay n usays, d ɣ ḍaṛat n yinaw n udabu ɣ usggʷas 1994 f usskcm n tmaziɣt s tbadutin tiɣmsanin, ittusnfl yism n usays "Tawssna taɣamt n kuyan" ig "Tawssna tamaziɣt", ar izzray kraygat imalass ɣ usaḍṛaṛ asgawan n Ugadir, yili wallas nns ɣ usaḍṛaṛ anamur n tmaziɣt kraygat imalass ɣ yiḍ. Ɣ yimir n unbdu ar ittnfal yism n usays ig "Tamimt n unbdu", ar t nit izzray uslmad Muḥmmad Akunaḍ, ar ilmma ibrray usays inbgiwn, ar didsn ittmsawal f tmntilin n tawssna. Ɣilad ar izzray usays ɣ 25 tusdidin kraygat imalass ɣ usaḍṛaṛ asgawan n Ugadir s yism "Tawssna tamaziɣt".[2]
Ɣ usggʷas 1997, yumẓ usays tasmɣurt n usays amaziɣ akkʷ ifulkin ɣ uswir anamur, tasmɣurt nna ɣ drun tugtt n isuyas ɣ isaḍṛaṛn isgawann ula inamurn, aylli yujjan asays ad iddu s dat, yili azrak dar imasayn n usaḍṛaṛ asgawan n Ugadir.[2]
Muḥmmad Akunaḍ yugga d s ugdud ula ɣ tbadut n tmaziɣt (tiss tamt) s uzuzzr n yinzan d inumak nnsn ɣ yan usays n usslmd n tmaziɣt nna tzzray massa Xadija Aruhal.