Ḥmmu Unamir

Zɣ Wikipedia
Aller à la navigation Aller à la recherche

Ḥmmu Unamir tga yat tnfust tamaziɣt iqburn dar imaziɣn n zikk.

Tinfusin nɣ d umiyn nɣ d dmin dmin ayndi gant timzray lli mi ttalsn midn i tarwas ɣ graygat tasga n tamzɣa. Dmin ar tn ttinin middn i tarwa nnsn d ar sisnt sgann wid imẓẓin. Yili gisnt mnck n tmitar d iwaliwn ifulkin.

Mad tettini tnfust[ssnfl | Snfl asagm]

S tɣarast n Boumisser Abdelouahed[ssnfl | Snfl asagm]

Ikka tt inn ɣ mad izrin yan urba ur dars babas, assaɣ nns ḥmmu, arba yad ihla bahra, iddr d mas nna t issgman s yat tɣarast bahra ifulkin, tsskcm t s uxrbic afad ad ilmd tiɣri d tirra iḥsu lqqṛan. Lliɣ d ixatr ḥmmu iga zɣ ifalkayn nna akkʷ yufn ɣ usun nns ,iḥml t ku yan s yat tɣarast bahra iẓiln .

Yan wass zun d mk lli imyar inkr d zikk yaf d afus nns iṛcm s lḥnna. lliɣ ilmma idda s tmzgida ikfa as ṭṭalb tugtt n uzawar f ṛṛcm ann n lḥnna ɣ ufus nns, af ad nn sul ur ittgga ṛṛcm ann n lḥnna ɣ ufus nns .

Taskkat ann daɣ inkr d ḥmmu yaf d daɣ afus nns ittuṛcam s tugtt n lḥnna ,yut t ilmma daɣ ṭṭalb lli lliɣ nn daɣ yufa aylli nn yufa igḍam ɣ ufus nns , ittuls ma ann tugtt n ussan aylliɣ akkʷ ifrk ṭṭalb mas d urd ḥmmu ad nn ittggan lḥnna i ufus nns ,yini ad «  ad ur tgint iḍ ad afad ad tssnt mad ak nn ittggan lḥnna ɣ ufus nnk »

Mk ann ad iskr unamir ɣ iḍ ann ar ittqql kullu mad ila yiḍ, ar iskar mas ar t inn ittawi iḍṣn aylliɣ izṛa yan uznzaṛ ar d ikccm ɣ usṛẓm n uḥanu nns ,aylliɣ asd yazḍ ma ann ig kra n trbatin tanirin bahra ḥlanin ssutln t as aywant ar as ṛccmnt afus nns s lḥnna. Idiw akkʷ ḥmmu lliɣ iẓṛa afulki ann nnsnt bahra iẓiln. Aywant daɣ ilmma ar ttffaɣnt yat s yat ur ta d tugga tafukt n zikk.

Aylliɣ ilkm zikk sbaḥ iddu nit ḥmmu dar ṭṭalb yals as ilmma ma ann lli iẓṛa, yini as nit ṭṭalb « tikklit ad asi didk yan ifilu d tssmi tgnut ilmma iḥruyn nnk d win tanirin ann arkiɣ rant ad ffaɣnt tṛẓmt asnt abla tamggarut gitsnt, iɣ ak tnna rẓm iyi ini as riɣ ad sim tahlɣ »

Lliɣ ilkm iḍ n wass ann yusi ḥmmu yat tssgnit d ifilu iskr ilmma zun d iɣ t inn yiwi iḍs, yan imik kcmnt d daɣ tanirin ann, yaywa nit ḥmmu aylliɣ i igʷna ihdumn nns d winnsnt, lliɣ ilmma gant lḥnna i ufus nns smdnt irint ad ffaɣnt ur ɣint acku ttgʷnan ihdumn nnsnt d win ḥmmu ,ar t ilmma sḥuṛmunt afad ad asnt iṛẓm ad ddunt dar ayt darsnt ɣ wiss sa ignwan ur ta d tugga tafukt n zikk.

Yan imikk iṛẓm asnt akkʷ unamir abla tamggarut yini as « is trit ad tgt lal inu » trar as tanirt tini as  « adj iyi ad dduɣ dar ayt dari ɣ ignwan hati ur rad tɣit ad tssufut awal nna nnk nna tnnit » irar as unamir «  zḍaṛɣ ad skrɣ tifadiwin akkʷ nna trit d rad ssufuɣ awal inu » tini as daɣ tanirt « riɣ ad iyi tskrt yat taddart ilan sa n iḥuna ar akkʷ ttnuṛẓumn s yat tsarut, ad dark tili af ad ad iyi ur iẓṛ awd yan » .

Isku ilmma unamir yat taddart nna ɣ llan sa iḥuna yan ɣ ugns n yan, tzdɣ ilmma tanirt ɣ uḥanu nna akkʷ gisn iggʷran, ar tt inn ilmma gis irggl yajj dars tasarut af ad ad ur iẓṛ awd yan udɣar n tanirt nns.

Yan wass tssutr as tanirt ad as d yawi aksum n tznkḍt. Iffɣ ilmma dar tgʷmrt ɣ iggi n wayyis nns lliɣ nn iffr tasarut n taddart nns gr walim .

Tkka tt inn ar t bdda tsaqqsa mas mad gan sa iḥuna yann lli irggl ura as ittrar f usqqsi nns , aylliɣ tufa yan wass adɣar nnag nn iga tasarut n iḥuna yann , tddu tṛẓm tn nit aylliɣ tgula aḥanu wiss sa taf nn gis tanirt tgawr ar tkkṛḍ azzar nns asggan ittut udɣar nnaɣ tlla s tifawt s usrag n ufulki nns .tfk as innas n unamir tugtt n uzawar tini as mad ɣid tskart ? Ddu s darun, trgl daɣ iḥuna ann tswrri tasarut s udɣar nnag tt inn iga ḥmmu .

Lliɣ d yuḍa unamir ɣ dar tgmrt ikcm s dar tanirt nns yaf tt inn ar talla, immɣ wakal n uḥanu nns s imṭṭawn nns, isaqqsa tt mad stt yaɣn lliɣ a talla, tini as mas ur iskr aylli fd msasan, slawan akkʷ mas issn kra yaḍn mas ɣid lliɣ ɣ uḥanu ad wiss sa, tssutr as ad as iṛẓm asṛẓm af ad ad tkḍu imikk n uzwu. Tɣama gis iṛẓm as nit asṛẓm tffaɣ nit gis trur s wiss sa ignwan tini as « llayhnnik a unamir, iɣ trit ad iyi tẓṛt tikklit yaḍnin tlkmt iyi nn s wiss sa ignwan »

Zrin tugtt n ussan unamir ur aɣ gisn ictta ula ar issa ula ar iggʷan, yan wass ar iswingim ɣ tɣarast llis rad iɣli s wiss sa ignwan. Yini ayyis nns izug tamazirt s tayyaḍ aylliɣ immaggar d yan uwssar issutr as man taɣarast s rad yayl s wiss sa ignwan, yini yas iqqand ad tnit yan lbaz amqṛan nna illan ɣ udrar azgzaw.

Iddu unamir ar ittlli s udrar azgzaw  tugtt n isggʷasn , aylliɣ t yufa iɣr ilmma i lbaz amqṛan yals as tullist nns , iɣilf lbaz lliɣ islla i tallast n unamir, yini as awa tufit iyi d wssrɣ asusn ifarrn inu, iɣ trit ad srk aylɣ s wiss sa ignwan tɣrst i wayyis nnk ad ccɣ aksum nns af ad ad iyid laln ifayrarn inu bac ad izḍuṛɣ ad ttfayrarɣ .

Ur iɣi unamir ad isfaska s wayyis nns nna bdda dis imunn ɣ umuddu nns , yini as nit wayyis nns iɣ rad gɣ iwtta i tkrrayt d uɣiluf nnaɣ tllit ɣar sfaska sri af ad ad tlkmt tanirt nnk ɣ wiss sa ignwan .

Iɣrs ilmma unamir i wayyis nns s tguḍi iggutn d umṭṭa ifk i lbaz ad icc tifiyyi nns aylliɣ asd twrri tdusi nns mmɣin as d ifayrarn nns, iffr sa n igzman n tfiyyi mad as yakka ɣ umudddu lli ira ad t srs yawi.

Yasi t nit lbaz ann ɣ iggi n uɛrur nns yini as ad akkʷ ur isawal, zugn ilmma s wiss sa ignwan. lliɣ nn gulan yat tskflt yattuyn ɣ ignwan ifk as unamir yat tgzzumt n tfiyyi mad ictta, ɣik ann aylli ɣ nn azḍn ad nn gulun wiss sa ignwan tḍṛ tgzzumt n tfiyyi lli d iɣaman i unamir, ar ilmma ittidrus ufayrar n lbaz ann , ur yufi unamir mad as yakka af ad tt icc, ibbi d yat tgzzumt ɣ tɣssa nns ifk tt i lbaz ann aylliɣ nn gulan wiss sa ignwan .

Ɣ wiss sa ignwan lliɣ nn lkmn iggawr unamir tama n imuzzar n waman d waddagn bahra xatrnin d ijddign ḥlanin, yan imikk s as tbayn tanirt tama n imuzzar yini as « giɣ nn sim udm n ṛbbi ad iyi tnnit mani ɣ tlla tanirt inu, nkkin ad igan unamir nna d yuckan ɣ wakal.

Tawi t ilmma tabnirt ann s dar tanirt nns, immr bahra unamir tizi ann ittu akkʷ mad as ijṛan lliɣ tt inn ikka ɣ wakal. tmun dis tanirt tsnɛt as akkʷ mad illan ɣ ibrgmmi nns aylliɣ nn tgula yan isilli amẓyan tini as « ad ur tsmussut aẓṛu ad ɣ udɣar nns ».

Zrin tugtt n ussan aylliɣ isyafa unamir s tɣufiwin n mas, llis ur iẓẓiḍṛ ad dis ibḍu,ismussu nit aẓṛu ann yanni nn mas ɣ wakal idda as akkʷ iẓṛi nns s usrag lliɣ a fllas talla, ig lḥal tafugla n tfaska d yan izimmr tama nns, islla as ar ttini :

Ikut mani ɣ nn illa ḥmmu inu, mta ɣid iklla s iyi iɣrs i tfaska, islla ukan unamir i mkann ittu akkʷ aynna s as tnna tanirt nns yini nit : ha iyi a immi rad nn darm akʷiɣ s wakal, ur rad sul tɣilft zɣ wass ad, yakʷi nn nit ɣ tnqbit ann s wakal sluzzunt ijawan n ignwan aylli ɣ nn tḍṛ yat tmqqit n idammn ɣ iggi n ugṛḍ n izimmr n tfaska s nit ittuɣras, tṣṛ nn yat tmqqit yaḍn ɣ iggi n tiṭṭ n mas yuḍa as d nit iẓṛi nns.

S tɣarast n yan umara ur ittwasan[ssnfl | Snfl asagm]

Ikka tin yadli yan umḥḍar ihrurdn d ifulkin bahra, iga yan ɣ dar mas. Zɣ lliɣ immut babas yifl tid, ar fllas ttazzal. Tmmaɣ fad ad inkr tankra ifulkin. Kra yra yufat, af ad iɣ imqqur ad fllas yasi tammara n uzmz, ɣiklli s tn ikka babas ar t iskar. Tawit ad ittlmad dar ttalb ɣ tmzgida. Igan Hmmu u Namir tuggas, kra yas yura ttalb ihsut... Ur ikki yat aylliɣ yuf imdarn lli d illa. Iga Hmmu aàzri f tlla tisnt, yiri t wul, s ufulki lli gis illan. Tiàyyalin akw n usun ur igi awal nsnt amr nttan, ku yat gisnt tiri a tt yili. Mac ur jju d nttan ad isawln s kra n yat gisnt.

Yan was ɣ ussan, ar ishssu ttalb imhdarn, yan s yan, aylliɣ tlkm twala Hmmu. Immattid s tama nns, iml asn udm n talluht s ufus afasi, ar ihssu... imik s n izra ttalb lhnna ɣ ufus nns azlmad. Yamz dars ttalb talluht isdu tn d uɣrab, yiri gis ad as iml ifassn nns s ssin. Lliɣ as tnin ifsr Hmmu, yaf tnin kwlan s lhnna, isaqsa t ttalb : "max ad tɣwmit ifassn nnk s lhnna ? Is tgit taàyyalt nɣd tamɣart ? nttnti ka ad iɣwmmun lhnna ?" Irard fllas Hmmu s tɣawla : "Ur ssnɣ a sidi, ad d ukan nkrɣ zik, afɣ d ifassn inu iɣwma yyi tn kra ! Ur ifls ttalb s wawal nns, yakwi d fllas s ukuray d tazit, azkka daɣ ɣikan. S tuggt n ukuray d uɣruc, ur sul izdar Hmmu ad izzigiz, aylliɣ akw ihaca ixf nns ula timzgida. Iggal as Hmmu zun d k issn mad as iskarn ɣikan. Yamz ttalb ifassn n Hmmu ifsr tn, ar ismuqqul ɣ ukwlan n lhnna lli yas ɣwman... ! yafn ɣ dar ixf nns mas ur gin ikwlan ad win ufgan. Inna ttalb i Hmmu : "Iɣzan wawal nnk a hmmu, surf iyyi f mad ak skrɣ !" Yini yas ilma : "خd ad yuckan, asi d tisgnit d ifalan ukan tawzt, tduft ar d ggznt tinirin ɣ ignwan kcmnd fllak, tizi nna yak ɣwmmunt lhnna, tskrt zun d is tgnt, ar tgnnut tumlsa nnk d tin nnsnt." xd lli, iqnd Hmmu ahanu nns, iskr aylli yas inna ttalb. Tuzumt n yid, had smmust tinirin kcmnd fllas ɣ tlkuwt . SSutlnt as, srsn d lhnna ar as ɣwmmunt izwirnt s ufus azlmad. Ur ikki amr imik s d ikwti awal n ttalb, yasi d tisgnit s ufus afasi ar ignnu ihdumn nns d win snt yat s yat. Lliɣ ar d ittfaw uzmz, smdnt tinirin tiɣmi n lhnna i Hmmu, irint ad urrint s ignwan, rzmnt i ifrawn nnsnt ad ayylnt , tanna ukan ismassn ifrawn s iɣ tsyafa is as ttɣint tmlsa d tin Hmmu. Ar fllas smummuynt yat s yat, tana mu ukan irzm, s iɣ fllas tsmummi tayyad, ar tad igguran yini yas : "kmmi ur ad zun d rzmɣ, riɣ ad didi tilit ad tgt tamɣart inu." Ur as tri tannirt lli aylliɣ tsrs tiwtlin ɣ yga ad as isku tigmmi nns, izli d mas, msasan f unck an. Zɣ ass an ad ibbi Hmmu f tmzgida, ibks tuggas nns ar ittazal f takat. Isku yas tigmmi n illan ɣ sat tdiliwin, ar iskar s ayn tnna. Isɣ yan wayyis ma sa ittmuddu.

Zrin sin isggwasn, tannirt lli ar ttaru, yummr hmmu urt yumi wakal. Yat tdgwat tttr as ad as d yawi tifyyi n udar amggaru n uznkd acku ira yas tt lxa‚r ns. Azkka yan sul, inkr Hmmu zik, irgln fllas ahanu iffrn tasarut ɣ tagrurt. Ihiyl i wayyis nns, iddu s tngwmrt. Ikkn ɣ umuddu nns azmz lli s bdda tqql mas, tiri ad gis tissan mad fllas iffr iwis. Tnkr ar tlli tafn ahanu irgl, tk kullu tigmmi aylliɣ tufa tasarut ɣ usds n wayyis. Tnkr tnurzm ahanu tkcmn f tmɣart n iwis. Takwin fllas s tazit‚ aylliɣ as d ukin imttawn. Tssn ɣilad isd nttat a tt isngaran d iwis. Tqnd fllas tiflut, tfl tn ar talla. Lliɣd yuda Hmmu ɣ tngwmrt yawid dis mnaw iznkad, ɣir irzm tagurt n uhanu lli irgl, yafn tamɣart ns ar tsmittiw. Izr at ukan tmda s tuggt n imttawn lli tssngi, drn waman ɣ ifaddn nns, isawld inna yas : "ma km yaɣn lliɣ a tallat, aylliɣ tsngit imttawn", tals as kullu mad as tskr mas s tazit aylliɣ as tshaca tudrt, tzayd ɣ wawal nns tinni yas : "ɣilad a Hmmu ur tɣamat ɣ wawal lli nqn ngr atnɣ, mac ur sul gik riɣ ay argaz inu amr ad iyyi trzmt talkuwt n uhanu ad n gis zrɣ ignna." Ur iri Hmmu ad ismd i tanirt nns tagudi f tayyad, iskr ɣaylli s as tnna. Yamz as afus ns imun dis ad n tagw ɣ tlkuwt. ɣir yut ttid uzuzwu n brra, tldi gis afus nns tayl s ignna, ur as d tfl abla yat talxatmt ɣ ufus...

Tiwn tanirt i ignwan, tfld Hmmu ar issa tagudi n tayri d umarg nns. Inxl mas ur a sis isawal, ur sul iri ad icc ula ad isu. Iɣama Hmmu ɣikan asggwas d mnnaw yirn aylliɣ imda, tamum tdusi nns. Yafn ɣ dar ixf ns is rad tt ur isslkm mayan i man. Iqqan ad izr taɣarst yadn mad tt isslkamn i tayri nns ɣ wis sa ignwan. Inkr d yan wass, ihiyyl s umuddu, iɣr i mas, issudn as ixf nns, yini yas : "Rad mudduɣ a yim ad afɣ tamɣart inu, ur ssnɣ is rad sul urriɣ nɣd uhu ! ɣilad ur gim riɣ amr ad yyi tsurf ɣ kra yyid izzan." Issudu Hmmu ayyis nns yifk i tmizar, ar ittluluy slaɣ issn mani ira. Zrin mnnaw yirn, ikka gisn izaɣarn ikk idrarn. Inna ilkm, ar gis isaqsa maniɣ rad yaf mat isaqlayn s wis sa ignwan. Yan wass ilkmn yat tmazirt, yaf n yan urgaz iwssrn, isawld inna i Hmmu "Awk d yan ur izdar ak isslkm i wis sa ignwan amr yan igidr [8], izdɣ ɣ yan udrar bahra ya ggugn." خdfr Hmmu aɣaras lli yas imla urgaz lli. S tugt n umarg n tmɣart nns, ar izzigiz adan d izaliwn aylliɣ ilkm adrar an. Yaf tin yattuy bahra, ur izdar ad sis iɣwli.

Irmi ḥmmu, iggz d f wayyis, iskus ad iswunfu ddaw udrar lli, ar iswingim s man taɣarast as izdar ad issakwz ixf nns i igidr, iɣ ittyafa ad dars iggiz nttan. Ar ittirir kra n iwaliwn hnnanin. Ur ikki yat aylliɣ sllan tarwa n igidr i tiyt ns, isawl yan gisn s babas inna yas "bab asi ifr f imzgan nk ad tsllat i kra n yan ar fllak ittirir ɣ ddu udrar ad ɣ nlla." Inkr igidr yutn s yan ukuray iluh tnd i udrar. Lliɣ zrin krad ussan, igidr yaɣ t umarg n tarwa nns, yayl iggiz d d udrar ar tn isiggil. Yafn Hmmu ar as n ukan yakka ad ccin, isala tn krad ussan ayad, isawl srs igidr inna yas : "Mlad ur izwar ufulki nnk winu, rad k gɣ d idammn d ixsan, ma kid yiwin s ɣid ? mad tsiggilt ?" Isawl Unamir inna yas : "Riɣ ɣ dark d dar rbbi ad yyi tsslkmt i tanirt inu ɣ wis sa ignwan acku tayri d umarg nns jdrn ul inu". Ibbi Hmmu tasa n igidr, yini yas d :

"Rad k awiɣ, mac riɣ gik ad iyyi d zwar tawit sa igzman n tfyyi d sat tgmamin n uɣanim ttkarnin s idamn ad gisn cttaɣ ar ssaɣ ar wis sa ignwan." Ibid Hmmu ar iswingim ɣ wawal n igidr, ar ismuqul ɣ wayyis nns. Ur n izri amr ad as iɣrs nttan nit. Yukz wayyis aswingm n bab nns, izzwur yini yas d : "ɣrs yyi a bab inu, fkiɣ ak ixf inu." Iɣrs i wayyis, imttawn ɣ waln ns, iskr ɣaylli sas inna igidr. Lliɣ tlkm tizi n umuddu, yasi d Hmmu tirmt n igidr, yilin fllas ɣwlin d ignwan. Ad ukan lkmn yan ignna, ifk as Hmmu yan ugzzum n tfyyi d yat tgmamt uɣanim n idamn. ɣikan aylliɣ lkmn wi sa ignwan, lliɣ ira Hmmu ad as ifk agzzum lli igguran idr as d ; ur sul dars mad as yakka. Ibbi d yan n ugzzum n tfyyi ɣ ufus ns. Lliɣt icca igidr yaf tn tga tin ufgan. Ar ittini d ixf ns isd ad as rzmɣ ad ig tisint d waman ur ta ilkm akal s lliɣd ikwti afulki lli iskr ɣ tarwa nns. Izayd igidr ar ittaylal aylliɣ t isslkm i wis sa ignwan, isrst ɣ iggi n uɣbalu n tiwiwin yurri d nttan.

Ibid Hmmu iluh izri, ar ismuqul aylli jju ur izri ɣ waddagn d tzgzut. Icc aylli mu izdar n ugumu, isu aman, iɣli s iggi n yan waddag iffr gis iduf tiwiwin llin ittagmn aman. Ikka ukan imik s n izra yat twayya ar ttkur abuqal s waman ɣ tama n uɣbalu . Iggiz d Hmmu isawl dids, issn is d tanirt ad igan lallas. Ur tssin twayya lli aylliɣ as n iluh talxatmt ɣ ubuqal. Lliɣ rad dids ingara, inna yas : "awi abuqal ad ar tigmmi, tffit gis aman ar dn gis yagur ma idrusn, tfk t gis i lallam ad tsu". Tddu twayya tskr aylli sas inna Hmmu, ɣiklli tzra tanirt talxatmt ɣ waman takwz tt ; tssn is d argaz nns as tid ilkmn. Tddu tini i twayya ad tid tssntl ar kiɣ tid tskcm i tgmmi sllaɣ t izra yan. Tskr twayya aylli sas tnna lallas, tawi tasrdunt, tg as d ikccudn, tg d Hmmu ddaw nnsn, tskcm t ar aguns n tgmmi, tɣr i lallas. Inmigar Hmmu d tanirt, ar tmsudunn. Imik had yan wazzan mzzin ar n ittazal isaqsa mas mad yg urgaz an tt ikwbbln. Nttan ad as d irurn : "Nkkin ad ygan babak, a yiwi". Ggawrn, ar sawaln, tini yas tannirt mas tummr f umuddu yad iskr, tskr s aylli yra, tsrs as d aylli yra, mac tagara, tnna yas mas d yqqan ad as ifk awal ur sarn ittaggwa ddaw uzru illan ɣ tɣmmirt n tgmmi, acku yuggwan s wakal.

Zrin ussan d yirn d isggwasn, ittu gisn Hmmu ixf nns ittu akal d mad gisn. Ya wass, yudn Hmmu, yagwi ad icc, yagwi ad isu, ur issn mad t yaɣn. Imik s d ikwti mas lli tid issnkrn, ikwtid ula tammara lli fllas tut aylliɣ iga argaz. Yiri ad issn is sul tddr nɣd is tmmut ? S lliɣd tdr ɣ ixf nns tazrut lli f as tsawl tmɣart nns. Ibid ar iswingim, isd ad iɣama f wawal lli yas ifka, iɣama ɣ tgudi d umarg n mas, nɣd ad t irz . Ur ikki yat, iskr icnbi lli, yasi tazrut, ar n ittagga s wakal. Yannin mas, ɣ tuzumt n usarag, tumz ukan izimr ar tqql s mad as as iqqrsn. Issn Hmmu is d ass n tfaska ad ilkmn. Ur issn mar ad iskr, tagara iluh d ixf nns, isɣuyyid : "Ha iyi nn darm a yim, ur km dari izwar yan !..." Ifk d Hmmu i yignwan, ar sis kkatn ijawwan aylliɣ kullu tnhattaf tixsi nns, tfsi zun d aman. Ur d gis iɣama amr yat tmqqit n idamn, nttat ad ilkmn akal, tdr d f umgrd n izimmr lli tumz mas, tɣrs as.

Ẓr ula[ssnfl | Snfl asagm]

  • Taɣẓnt lli iccan tarwans
  • Ḥmmu unamir
  • Iqjdr ɣ uxṣay
  • Tamɣra wucn
  • Argaz d w-awtil
  • Aɣyyul d ifis
  • Tamdda d Buḥnd
  • Uccn d tfullust
  • Agru n Waman
  • Angmar
  • Tigmmi n imnadn (larya)

Isaɣuln[ssnfl | Snfl asagm]