Akal (Amtiwg)
Iɣ ur igi wad amnni lli tsiggilt, kcm s tasna n Akal afad ad tẓṛt imnnitn akkʷ nna dar illa yism zun d wad!
|
Yamu ɣ | système Terre-Lune ![]() |
---|---|
Asakud n ussrsl nɣ isllwi | 4540 millions d’années av. J.-C. ![]() |
Nom en kanas | ちきゅう ![]() |
Nommé(e) en référence à | akal, terre, boule ![]() |
Lieu | système solaire interne, zone habitable, Voie lactée, groupe local ![]() |
Coordonnées du point le plus à l'est | aucune valeur ![]() |
Coordonnées du point le plus au nord | 90°0′0″N 0°0′0″E ![]() |
Coordonnées du point le plus au sud | 90°0′0″S 0°0′0″E ![]() |
Coordonnées du point le plus à l'ouest | aucune valeur ![]() |
Ida akkʷ yattuyn | Ivirist ![]() |
Ida akkʷ izdrn | Challenger Deep ![]() |
Amsnflul | aucune valeur ![]() |
Numéro de catalogue | 806.4616.0110 ![]() |
Discipline dont c'est l'objet | Timassanin n wakal, tasnakalt, géophysique, planétologie ![]() |
Date de découverte ou d'invention | aucune valeur, valeur inconnue ![]() |
Orbite autour de | Tafukt ![]() |
Type d'orbite | orbite héliocentrique ![]() |
Date de dissolution, d'abolition ou de démolition | valeur inconnue ![]() |
Ittuglam ɣ usɣun | https://wikispooks.com/wiki/World ![]() |
Hashtag | Earth, earth_(planet) ![]() |
Acnyal | drapeau de la Terre ![]() |
Géographie | world geography ![]() |
Caractérisé par | masse de la Terre, champ magnétique terrestre, Habitabilité d'une planète, activité géologique, location narratif ![]() |
Histoire | histoire du monde, histoire de la Terre, histoire géologique de la Terre ![]() |
Manifestation de | système ouvert ![]() |
Notation | ♁ ![]() |
Forme géométrique | géoïde ![]() |
Époque | J2000.0 ![]() |
Identifiant WordLift | http://data.thenextweb.com/tnw/entity/earth ![]() |
Tag Stack Exchange | https://astronomy.stackexchange.com/tags/earth, https://physics.stackexchange.com/tags/earth ![]() |
Caractère Unicode | 🜨, ♁ ![]() |
Contraire | Ignwan, espace ![]() |

Akal (ikrrajn: nɣ
) iga wis kraḍ imtiwgn lli itfarn i ungraw anafuk. d yan ɣ willi tsutulnin i itri n Tafukt lli illan ɣ tuẓẓumt n ugraw ad. Ar as itsutul wala nttat yan wayyur.
Amtiwg nnɣ aɣ akkw tggut tuqqna gr tam imtiwgn illan ɣ unagraw anafuk.
Amzruy
[ssnfl | Snfl asagm]Illa wakal z uggar n 4,467 milyar n usggas. z lliɣd iffuɣ imik n w-akku z tafuk yitti z giz. ɣ umzwaru rad yiṣmiḍ ifrkki n uflla. rad tit tfr yat tusut yaḍn lliɣ ras ttid lkmn indkkik yaḍn d isufa lli rad isbadl udm ns. kullu mayad ittuyskar f lmlayn n isggas d tusutin urganin yat..
Akal ɣ tudert n ufgan amaziɣ
[ssnfl | Snfl asagm]Dar imaziɣn Akal af atmaɣ yan ntt d tarwans. akal lli kkrzn d wakal,lli ɣ zdɣn d lliɣ drn. Ig wakal dar imaziɣ yat lli f kullu maɣn ɣ umzruy nsn. D irumiyn, ifniqicn, aεrabn , iFṛanṣawiyn...
Asamu
[ssnfl | Snfl asagm]- Awum aknunnay: 12 756 akilumitr
- Abddur: 6 × 10²⁴ akilugram
- Astum f tfukt: 150 agndid akilumitr
- Azmz n wannaḍ: 23 n tsragt d 56 n tusdidt
- Azmz n uḥbu anafuk: 1 usggwas
- Aẓẓug n tsna: 9,8 M/S²
- Tirɣi n tsna: 15 wC
Tasna
[ssnfl | Snfl asagm]Ma ilkkmn gr 70% d 71% zzɣ tasna n wakal tga aman n igarawn d illan, d 30% iɣaman ka d igan akal, ar tbḍḍu tsna tabṛṛanit n wakal s kigan n igmmaḍn iqquṛn, nɣd tifilin titaktunin, ar ttmattayn t ɣ tsna mnnaw igndid n isggwasn.
Akuttr aguman (Axial tilt)
[ssnfl | Snfl asagm]Ikuttr wakal zzɣ aguman nns s ma ilkkmn ar 23,4 n tskwfal, ma imssrn ɣ isnfaln ismẓuyn ɣ unzwi ɣ tsna n umtiwg.
Igr amɣnaḍisan
[ssnfl | Snfl asagm]Ar iddnkay igr amɣnaḍisan n wakal ɣ ungns n tmnaḍt taxatart ittufsan n bṛṛa n umtiwg d ar ilkkm ar bṛṛa afad ad issuncg alssi amɣnaḍisan, d ulssi amɣnaḍisan iga yan ufrag issutln i wakal d ar t iḥṭṭu zzɣ aẓnẓṛ n tfukt.
Tanɣa
[ssnfl | Snfl asagm]Ifrki n wakal, d ula tasgiwin n uflla zzɣ taduli ar ssuncukn s sin itsn alssi n uẓṛu, d ar ibṭṭu s usddi n tiflin titiktunin ittwlin xf agzzum immu iggut ultutm f tduli n uflla. amussu n tiflin ad ar immntal ɣ ingugin d ikswarn.
Taduli
[ssnfl | Snfl asagm]Taduli n wakal igat yan ifrki asulilan tga 84% zzɣ aksay n umtig, timnaḍin tinafllatin zzɣ taduli ammu tggut taɣara.
Ul abṛṛani
[ssnfl | Snfl asagm]Amzaray ɣ tskwfal n tirɣi ɣ ugns n ul abṛṛani ar ittawi s imzazn inrɣin, zzɣ aɣlluy tidiyin igan ablulu irɣan, ilmma asiṣmiḍ d ugguz s dar ul agwnsan irɣan. ar suwwurayn imzazn ad n wassay anrɣi xf aswuri n igr amɣnaḍisan n wakal.
Ul agnsan
[ssnfl | Snfl asagm]Waxxa taskwflt n tirɣi ɣ wul agwnsan ar ittuɣal mas yaẓ i trɣi n tfukt, macc adad iggutn ur att ittajja ad ig ablulu.
Ayyurn
[ssnfl | Snfl asagm]Iṭṭaf umtiwg n wakal yan umtiwg ɣmklli i nssn iga tt Ayyur.
Izdayn ittaaws
[ssnfl | Snfl asagm]Iɣbula lli rad yaws ɣ tirra n umla yad:
- (fr) GéoManips, Immussutn n wakal, Asit n CNRS/sagascience
- (fr) Ssag t ẓṛt akal s krad udmawn (3D) d wakal
- (fr) akal s asit n IMCCE
- (fr) Le-systeme-solaire.net
- (fr) astrosurf.com
Isaɣuln
[ssnfl | Snfl asagm]