Amtwi n Unwal

Zɣ Wikipedia
Aller à la navigation Aller à la recherche

Amtwi n Unwal (nɣ imnɣi n unwal) iga yan zɣ imtwiyn n unɣi n Rrif, amtwi ad ijṛa gr imaziɣn irifiyn d tsrdast taṣbnyult ɣ 22 Yunlyu 1921 ɣ Unwal lli illan ɣ ugafay agmuḍan n Lmɣrib. Tettyunnra tsrdast taṣbnyult, tṛẓ yat tirẓi tasrdast mqqurn, aya ad yujjan iṣblyunn ad tt smmun s “Tawaɣit n Unwal" (s tṣblyunt: Desastre de Annual). Kigan n mddn msasan is d tirẓi ad ad akkʷ ihrcn g umzruy n tsrdast taṣblyunt tatrart.[1]

Iskr umtwi ad kra n tassasin tisrtanin mqqurnin, zgisnt taḍuri n mnnawt tnbaḍin, tadiktaturit tasrdast, asilly n Ugllid Alfunṣu Wis Kraḍ d Mraw f tnbaḍt d wallas i usnml n tsrtit n Rrif acku anggaru ad isdiddi aẓgʷr amsdurri aṣbnyul s timmad nns.

Amnaḍ[ssnfl | Snfl asagm]

Ɣ tzwiri n 1921, ssntant taggalin tiṣblyunin, daw n tɣlft n ujiniṛal Manwil Firnandiz Silvistr, yan usugi f ugafay agmuḍan n Lmɣrib zɣ iftasn nna yad umẓnt. Ittyuskar ukcam bla srsn iṣblyunn yan uzririg n unyalkam mqqurn ula umẓn idɣarn nna s kcmn s tmamkt tummidt. Kcmn iṣblyunn 130 kilumiṭr dar wadurn n iznga, macc ur bnin igudar ɣ ttarin ixfawn nnsn wala skrn idɣarn ɣ d ttawin aylli s sɣawsan n waman. Akal amaynu lli umẓn gan gis kra n wansatn isrdasn g llant ɣar kra n tgʷmma ganin abluk (blocaos), kraygat yat zgitsnt ar gisnt ittili yan wuraw n uɛṣkṛi (12 ar 20). Ansatn lluzzan, myagan kigan, ar bahra ttilin ɣ mani yattuyn, aggugn i isugam n waman, yiliḥ darsn anyalkam d wansatn isilann.[2] Awttas anggaru n umzizzl iga t usrus n yat tilit tasrdast tamɣlalt ɣ uslallu n Lḥusima lli igan yan udɣar astratiji gr uftas amɣribi utrim d ugmmuḍan.[3]

Taggalin tarulganin Tirifiyin llant ddaw n tɣlft Muḥmmad Bn Ɛbdlkrim Lxṭṭabi (Ittyusan uggar s Ɛbdlkrim) lli tt inn ikkan iga yan umawas d umssuɣl g Usira Aṣblyun n Iskkinn n Iṛṣliyn ɣ Mlilt, ig yan zɣ umɣarn n tqbilt n Ayt Wryaɣl.[4]

Anwal[ssnfl | Snfl asagm]

Ɣ 15 Yanayr 1921, ddaw n tɣlft n Silvistr, kcmnt taggalin tiṣblyunin s usun mẓẓiyn mi ism Anwal ɣ uzaɣar n Ayt Ulick, amẓn t. Ṣkunt gis tasila tasilant zɣ rad ssntaynt timhal nnsn s uwttas n usdurri n Lmɣrib agmmuḍan. Ikka tt inn Silvstr iga yan ufgan amadu, iskarn bla bahra iswingm, ittyussan daɣ is t iḥml Ugllid Alfunṣu Wis Kraḍ d Mraw. Ɣ usggʷas n tɣlft nns f tsila n Mlilt, issimɣur Silvistr akal da tumẓ Ṣbanya ɣ Rrif anamms f snat tikkal.[5]

Isuɣal[ssnfl | Snfl asagm]

  1. Olmo, Guillermo D. (19 July 2011). Quirós, Julián (ed.). "La derrota más amarga del Ejército español". ABC (in Spanish). Madrid, Spain: Diario ABC, S.L. (Vocento). ISSN 1136-0143. Archived from the original on 21 June 2019. Retrieved 24 August 2021.
  2. Villatoro, Manuel P. (10 August 2016). Quirós, Julián (ed.). "Los 16 héroes de la Legión que defendieron el «Blocao de la muerte» contra cientos de rifeños". Diario ABC (in Spanish). Madrid, Spain: Diario ABC, S.L. (Vocento). ISSN 1136-0143. Archived from the original on 13 August 2016.
  3. Luna, Joaquín (21 July 2021). Juan, Jordi; Godó, Javier (eds.). "Silvestre, vida y muerte del general frívolo". La Vanguardia (in Spanish). Barcelona, Catalonia, Spain: Grupo Godó. ISSN 1133-4835. Archived from the original on 21 July 2021. Retrieved 24 August 2021.
  4. Pennell, C. R. (2000). Morocco since 1830: A History. London: Hurst. p. 634. ISBN 9781850652731.
  5. Woolman 1968, p. 91.

Isaɣuln[ssnfl | Snfl asagm]