Anẓiḍ amaziɣ

Zɣ Wikipedia
Aller à la navigation Aller à la recherche
Anẓiḍ amaziɣ
Tasnsartut
TaglditAnimalia
TazuniChordata
AsmilMammalia
AnmalaRodentia
TawjaSciuridae
TaɣrftXerini
AnawAtlantoxerus
Tawsit Atlantoxerus getulus
Linnaeus, 1758
Taẓuni tarakalt

Anẓiḍ amaziɣAkbur amaziɣ iga yan wanaw zzɣ afrruy n inẓiḍen n wakal, d irxa ad ittussan s imzgan nns imẓẓin d wazzar nns i ttggan ablbac nɣd aqwi d llan gis kra n iwnɣan isggann nɣd iqqhwin s tɣzi .

Assaɣn[ssnfl | Snfl asagm]

Assaɣ amassan: Atlantuxerus getulus. Anẓiḍ abarbari - anẓiḍ n laṭlas - anẓid amaziɣ ... Ɣ kra n tasgiwin ɣ sus d laṭlas ar as ttinin " anẓiḍ " nɣd " agbur " d dar tasga n (taza) ar as ttinin "cefcn" d g lqbayel ar as ttinin "cebirdu" .

Tikli[ssnfl | Snfl asagm]

Anẓiḍ amaziɣ iga yan umudr ifssusn ɣ umussu nns, d mqqar a yettkka tugtt n tizi nns g wakal macc ar yaqqʷlay s idɣarn yattuyn afad ad dars tili tannayt ifulkin i mad illan d ma ittmussun g udɣar nna g izdeɣ . Ar ittddr unẓiḍ amaziɣ g terubba zzɣ 10 ar 20 n wanẓiḍ, d ar ttmunn g tizi iɣ a ggʷann g ifratn nnsn gr iẓṛan, d ittussan is a yettili g tesgiwin yaẓen yiḍuṛan. Ar itmussu wanẓiḍ amziɣ g uzal macc ar bahra ittmussu iɣ-d teɣʷli tefukt nɣd iɣ ar a ttruḥ affad ad yanf i tirɣi n tefukt ɣ uzal.

Aksay d taẓḍuyt[ssnfl | Snfl asagm]

Ar tlkkm tiɣzi unẓiḍ amaziɣ imtrugn zzɣ 20 ar 25 cm bla acṭṭab ilkkmn gr 15 ar 20 cm, d ar tlkkm taẓḍuyt nns zzɣ 200 ar 300 Gram.

Tirmt[ssnfl | Snfl asagm]

Utci nns ɣ tasila iga amsicekan zund: Amud [Amud n ujddig n tafukt], [Adrn - Agrgaɛ - Ikikd], d igumma zund [Adffuy d Tiyni ...], d icakan zund [Tirkmin - Talluɣda d Xizzu] d ar ictta ula ibuxxucn zund tammurɣi, d iqqjdar d tiglay n yigḍaḍ, macc ɣ Lmɣrib ittussan mas iḥmel aqqayn n wargan .

Azmz n tudrt nns[ssnfl | Snfl asagm]

Ar ittddr wanẓiḍ amaziɣ zzɣ 3 isggʷasn ar 5 nɣd 6 n isggʷasn.

Imudar it icttan[ssnfl | Snfl asagm]

Llan kigan n imudar icttan anẓiḍ amaziɣ zund: Abaɣuɣ - aswwan - tamdda - tawwukt - igider - ilgmaḍn.

Talalit[ssnfl | Snfl asagm]

Ar issnti usggʷas n litihal ɣ "bṛayer" d ar ittkka isiy zzɣ 14 ar 16 n wass, d ar ttffuyyuɣn warrawn ɣ isddi nɣd ifri ɣ imallas wiss smmus nɣd sḍis d ar ittqqiḍi usumm g yimalass wiss sa .

Asnmata ajeyugrafi[ssnfl | Snfl asagm]

Tessiḍn (tamuni tamaḍlant n uḥṭṭu n ugama) mas a yettddr aɣar ɣ Lmɣrib d Dzayr d Tigzirin Tikanariyin, d slawann akkʷ g Lmɣrib iɣ bahra iggut g idrarn n laṭlas ( imẓẓin d umqqran d umjahdi ).

Isaɣuln[ssnfl | Snfl asagm]