Atrms n tafukt

Zɣ Wikipedia
Aller à la navigation Aller à la recherche
Annay n utrms n tafukt ɣ uzmz ns

Atrms n tafukt[1]Afsax n tafukt[2]Attwaɣ n tafukt[3] (s tasrɣint : كسوف الشمس) iga yan wanaw n utrms azmz nna tlla tafukt d wayyur d wakal g yan umnid, yili wayyur ingr tafukt d wakal; mayad ad ittajjan ayyur ad iḥbs tifawt f wakal (ar gis ttilint tillas zun d ukan iḍ).

Ur nzzḍaṛ ad niẓaṛ atrms n tafukt abla ig nlla g yan udɣar iẓlin, acku atrms ar ittili ig tlla tafukt d wakal d wayyur g yan umnid, ɣikann ula afgan da isaqquln g tafukt, bac a iẓṛ atrms iqqan-d ad ili g yan umnid d tafukt d wayyur. Ur ad saqquln kullu middn n umaḍal atrms, ar tsaqquln g kra n tmizar tiyyaḍ uhu.

Annay s twallin[ssnfl | Snfl asagm]

Tismaqqalin n wannay n utrms n tafukt.

Iqqan-d f ufgan ad ur iẓaṛ atrms n tafukt s twallin-nns waḥdu-tnt, acku ɣik-ad iẓḍaṛ ad as-iddu iẓṛi-nns; g uzmz n utrms n tafukt, ar d-ttkkant tafukt tugt n wanawn n taḍḍangiwin taliktṛamaɣniṭitin. Taḍḍangiwin ad gant taḍḍangiwin icqqan f iẓṛi n ufgan, zun d ukan :

  1. Iẓnẓaṛn n tafukt : Aẓnẓṛ n tafukt ur sgis ikṣuḍ ufgan walu f twallin ns, mac ig ur illi utrms afukan; acku g uzmz n utrms afukan ar d ttigutn iẓnẓaṛn n tafukt s wakal, ig ggutn iẓnẓaṛn ẓḍaṛn ad ssiḍnn tiwallin n ufgan.
  2. Iẓnẓaṛn ddu azggaɣ : Anaw-ad n iẓnẓaṛn ar ijddr aẓṭṭa n tiṭṭ n ufgan.
  3. Iẓnẓaṛn nnig (iggi) inibi : Anaw ad n taḍḍangiwin talikṭṛamaɣniṭitin ihrc ula nttan f twallin n ufgan, acku ar isatti didas tugt n tazḍaṛt, mayad a f iẓḍaṛ a ijdr aẓṭṭa n twallin n ufgan.

Anawn n utrms n tafukt[ssnfl | Snfl asagm]

Tawlaft ar gis ttbayan taɣarast n utrms n tafukt

Atrms n tafukt ur igi yan yan, macc iga tugt n wanawn; nẓḍaṛ ad tn-nbḍu f kkuẓ n wanawn :

  1. Atrms amuttr : (s tanglizt : total eclipse) ar ittili wanaw-ad akud nna d-iruḥ umalu n wayyur s wakal; g uzmz ad ar gis ttbayan taqqaṛiḍt n tafukt.
  2. Atrms buytli : (s tanglizt : annular eclipse) ar ittili akud-nna yaggug wayyur sg wakal, ur ar issnfay wayyur kullu tifawt n tafukt.
  3. Atrms abṛbuc : (s tanglizt : hybrid eclipse) ar ittili wanaw ad akud-nna nẓṛa sin wanawn lli izwarn n utrms (amuttr d buytli) g kra n idɣarn g wakal iga gisn amuttr, g idɣaṛn yaḍnin iga gisn buytli. Nẓḍaṛ ad nini mas atrms abṛbuc iga tarkkust n sin wanawn imzwwra.
  4. Atrms angzam : (s tanglizt : partial eclipse) ar ittili akud-nna ur nẓḍar sg wakal ad niẓaṛ kullu taqqaṛiḍt n tafukt, acku amalu n wayyur ar nn-iṭṭaṛ g mani yaḍni (g kra n udɣar nn yaggugn).

Amawal[ssnfl | Snfl asagm]

  • Tarkkust : mélange
  • Taqqaṛiḍt : disque


  1. Amawal n tatrgit n Nijer
  2. https://web.archive.org/web/20210711180655/https://amawal.net/afsax
  3. http://www.amazic.cat/dictionary/eclipsi/

Ẓr ula[ssnfl | Snfl asagm]

Isaɣuln[ssnfl | Snfl asagm]