Ɛssu u Baslam

Zɣ Wikipedia
Aller à la navigation Aller à la recherche
Ɛssu u Baslam
Tudrt
Talalit Douar Ait Slimane, 1890
Taɣlant Lmɣrib
Tutlayt taymmat Tutlayin timaziɣin
Tamttant Tinɣir, 1960
Tiɣri
Tutlayin Taɛrabt
Tutlayin timaziɣin
Tawuri
Tawuri chef militaire d asrtay

Ɛssu u Baslam (s yism nns n tidt : Ɛisa u Ɛli n Ayt Baslam) iga yan uxatar lli yuran ism nns smḥ ur itmḥan ɣ iggi n tɣlaḍin n umzruy n tgldit n Lmɣrib. Illul ɣ usggʷas n 1890 ɣ udrar n Saɣru, ɣ tsga lli n iwalan i tnrzuft ɣ Tinɣir, yat tqbilt zɣ tqbilin n Ayt Ɛṭṭa. 70 usggʷas ad iddr aylliɣ ad immut ɣ 16 ɣuct 1960. Ittyussan s tirrugza d lɛz, ɣayann ad yujjan tiqbilin n Ayt Ɛṭṭa ad t fllasn gin d lqayd ɣ usggʷas n 1932, lliɣ munn Ayt Ɛṭṭa gn afus ɣ ufus afad ad wajhn nkrn i usdurri n Fransa. 27 n usggʷas ad iddr Ɛssu u Baslam ḍarat n imnɣi n Bugafr. Immut Ɛssu u Baslam ɣ 1960 s waṭṭan n skkar, ittyumḍal ɣ usmḍl n iqburn nns ɣ Imlcan. Nttan ad innan yan wawal: "Usiɣ ass imrign, afad asin warraw nnɣ iɣunab".

Amnɣi n Bugafr[ssnfl | Snfl asagm]

Ɣ usggʷas n 1933, ɣ 13 fbrayr ibda umnɣi gr inzbayn (lmuqawimin) ddu lqyada n Ɛssu u Baslam d iqṭṭaɛn n Fransa d willi asn ittawsn f iẓẓa lglawiyin. Ittyussan imnɣi ad s yism n Bugafr, tbda ɣ 13 fibrayr 1933, tkmml ass n 25 mars ɣ usggʷas ann nit, 46 wass ad tkka, sbayynn gis irgazn n Ayt Ɛṭṭa tirrugza nnsn lliɣ gan qbl imnɣi kra n 7000 n yan d iqṭṭaɛn n Fransa kra n 38 000 gin ḍḍubl nnsn s mraw tikkal, tzaydt asn is d iqṭṭaɛn n Fransa stɛmln dbabat d slaḥ amaynu, d tuggt nnsn ɣran ɣ ammas-katin n tinmal n lɛsker. Lliɣ ẓran iqṭṭaɛn n Fransa iguyya nnsn xsern nhjn ma mi nttini syasa n wakal iḥrgn, ar ḥrgn ar tbbin taddagin n lluz d uzmmur ar nqqan ɣ middn d tmɣarin d tazzanin, ma imẓẓin d ma imqqurn gisn 4000 n middn d 700 ngr lmuqawimin, amma iqṭṭaɛn n Fransa mmutn gisn 3500 iqṭṭaɛn gisn ljiniralat d wiyyaḍ nna dar tlla twassna ɣ zun d anaw ad n imnɣitn. Lliɣ iẓra Ɛssu u Baslam Fransa rad tnɣ kullu ayt tmazirt iqbl sis istslm ittfawḍ disn fkan as kran ccuruṭ gant kullu ɣ ṣṣaliḥ n tqbilt n Ayt Ɛṭṭa.

Isaɣuln[ssnfl | Snfl asagm]

  • Yan uvidyu ar isawal f Ɛssu u Baslam d umnɣi n Bugafr s taclḥit (Alink)
Alik afransawi-aṣbnyuli n Lmɣrib (1893-1932)
Taḍa tafransist f Lmɣrib · Taḍa taṣbnyulit f Lmɣrib
Imnzaɣn mqqurnin Imnɣi amzwaru amɣribi-afransawi (1844) · Imnɣi n Tiṭṭawin (1859-1860) · Imnɣi amzwaru n Mlilya (1893–1894) · Imnɣi wis-sin amɣribi-afransawi (1907-1912) · Imnɣi wis-sin n Mlilya (1909) · Imnɣi n Rrif (1920–1926) · Imnɣi n Yiẓayan (1914–1921)
Imtwiyn Abaqqay n Sla (1851) · Abaqqay n Tigmmi tumlilt · Amtwi n Sidi Buɛtman (1912) · Amtwi n Lqṣiba (1913) · Amtwi n Lhri (1914) · Amtwi n Anwal (1921) · Asggnsr n Lḥusima (1925)
Middn istawhman Imɣribiyn Muḥammad Amẓyan Mulay · Aḥmad Rraysuni · Muḥa u Ḥmmu Aẓayyi · Muḥa u Sɛid · Mḥand n Ifrutant · Ɛli Amhawc · Sidi Aḥmed Lhiba · Ma Alɛaynayn · Muḥmmad n Ɛbdlkrim Axṭṭab · Ɛssu u Baslam · Ɛabdllah Zagur
Ifransawiyn Charles Mangin · Hubert Lyautey · Paul Prosper Henrys · Joseph-François Poeymirau · Philippe Pétain · Henry de Bournazel
Imẓṭṭiḍn n ifransawiyn Thami Lglawi · Aṣulṭan Mulay Yusf
Iṣbnyuliyn Juan García y Margallo · Arsenio Martínez-Campos · José Marina Vega · Manuel Fernández Silvestre · Dámaso Berenguer · José Millán-Astray · Miguel Primo de Rivera · José Sanjurjo · Francisco Franco
Imẓṭṭiḍn n iṣbnyuliyn Muḥammad Mzyan
Timyaqqanin Tamyaqqant n Wad Ras (1860) · Tamyaqqant n Fas (1894) · Agraw n Tagzirt tazgzawt (1906) · Timyaqqanin n Kartaxina (1907) · Tamyaqqant n Fas (1912) · Tamyaqqant tafransist-taṣbnyulit f Lmɣrib (1912)
Tassasin Tamazirt n Ssiba · Tassast tamɣribit tamzwarut (1905) · Tassast n Ugadir (1911)