Ɛssu u Baslam

Zɣ Wikipedia
Aller à la navigation Aller à la recherche
Simpleicons Interface user-outline.svg Ɛssu u Baslam
Tudrt
Talalit Douar Ait Slimane, 1890
Taɣlnt Lmɣrib
Tutlayt taymmat Tutlayin timaziɣin
Tamttant Tinɣir, 1960
Tiɣri
Tutlayin Taɛrabt
Tutlayin timaziɣin
Tawuri
Tawuri chef militaire d asrtay

Ɛssu u Baslam (s yism nns n tidt : Ɛisa u Ɛli n Ayt Baslam) iga yan uxatar lli yuran yism nns smḥ ur itmḥan ɣ iggi n tɣlaḍin n umzruy n tgldit n Lmɣrib. Illul ɣ usggwas n 1890 ɣ udrar n saɣru tsga lli n iwalan i tnrzuft ɣ Tinɣir, yat tqbilt n tqbilin n Ayt Ɛṭṭa. 70 usggwas ayddr qbl ad immut ɣ 16 ɣuct 1960. Ittyussan s tirugza d lɛz, ɣayn ad yujjan tiqbilin n Ayt Ɛṭṭa ad tt trecḥn ad fllasn t ig lqayd ɣ usggwas n 1932, lliɣ munn Ayt Ɛṭṭa gn afus ɣ ufus bac ad wajhn liḥtilal n Fransa. 27 usggwas ad iddr Ɛssu u Baslam bɛd imnɣi n Bugafr. Immut Ɛssu u Baslam ɣ 1960 s tmaḍunt n skkar, ittimḍal ɣ usmḍl n iqburn nns ɣ Imlcan. Ntta ad inna yan wawal : "Usiɣ ass imrign, af ad asin warraw nnɣ iɣunab".

Amnɣi n Bugafr[ssnfl | Snfl asagm]

Ɣ usggwas n 1933, ɣ 13 fibrayr gis ibda umnɣi gr lmuqawimin ddu lqyada n Ɛssu u Baslam d iqṭṭaɛn n Fransa d lmuɛawinin f iẓẓa lglawiyin. Tyussan imnɣi ad s yisn nɣ wassaɣ n Bugafr, tbda ɣ 13 fibrayr 1933 ar 25 mars ɣ usggwas ad nit, 46 wass ad tkka, sbayyn gis irgazn n Ayt Ɛṭṭa tirugza nnsn lliɣ gan qbl imnɣi kran 7000 n yan d iqṭṭaɛn n Fransa kran 38 000 gin ḍḍubl nnsn s mraw tikkal, tzaydt asn iz d iqṭṭaɛn n Fransa stɛmln dbabat d slaḥ amaynu, d tuggt nnsn ɣran ɣ ammas-katin n tinmal n lɛsker. Lliɣ ẓran iqṭṭaɛn n Fransa iguyya nnsn xsern nhjn ma mi nttini syasa n wakal iḥrgn, ar ḥrgn ar tbbin taddagin n lluz d zzit ar nqqan ɣ middn ɣ tmɣarin d tazzanin mẓẓinin d ifqqirn, nɣan gisn 4000 n middn d 700 ngr lmuqawimin, amma iqṭṭaɛn n Fransa mutn gisn 3500 uqṭṭaɛ gisn ljiniralat d wiyyaḍ nna dar tlla lxibra ɣ zund anaw ad n imnɣitn. Lliɣ iẓra Ɛssu u Baslam Fransa rad tnɣ kullu ayt tmazirt iqbl sis istslm ittfawḍ disn fkan as kran ccuruṭ gant kullu ɣ ṣṣaliḥ n tqbilt n Ayt Ɛṭṭa.

Isaɣuln[ssnfl | Snfl asagm]

  • Yan uvidyu ar isawal f Ɛssu u Baslam d umnɣi n Bugafr s taclḥit (Alink)
Alik afransawi-aṣbnyuli n Lmɣrib (1893-1932)
Taḍa tafransist f Lmɣrib · Taḍa taṣbnyulit f Lmɣrib
Imnzaɣn mqqurnin Imnɣi amzwaru amɣribi-afransawi (1844) · Imnɣi n Tiṭṭawin (1859-1860) · Imnɣi amzwaru n Mlilya (1893–1894) · Imnɣi wis-sin amɣribi-afransawi (1907-1912) · Imnɣi wis-sin n Mlilya (1909) · Imnɣi n Rrif (1920–1926) · Imnɣi n Yiẓayan (1914–1921)
Imtwiyn Abaqqay n Sla (1851) · Abaqqay n Tigmmi tumlilt · Amtwi n Sidi Buɛtman (1912) · Amtwi n Lqṣiba (1913) · Amtwi n Lhri (1914) · Amtwi n Anwal (1921) · Asggnsr n Lḥusima (1925)
Middn istawhman Imɣribiyn Muḥammad Amẓyan Mulay · Aḥmad Rraysuni · Muḥa u Ḥmmu Aẓayyi · Muḥa u Sɛid · Mḥand n Ifrutant · Ɛli Amhawc · Sidi Aḥmed Lhiba · Ma Alɛaynayn · Muḥmmad n Ɛbdlkrim Axṭṭab · Ɛssu u Baslam · Ɛabdllah Zagur
Ifransawiyn Charles Mangin · Hubert Lyautey · Paul Prosper Henrys · Joseph-François Poeymirau · Philippe Pétain · Henry de Bournazel
Imẓṭṭiḍn n ifransawiyn Thami Lglawi · Aṣulṭan Mulay Yusf
Iṣbnyuliyn Juan García y Margallo · Arsenio Martínez-Campos · José Marina Vega · Manuel Fernández Silvestre · Dámaso Berenguer · José Millán-Astray · Miguel Primo de Rivera · José Sanjurjo · Francisco Franco
Imẓṭṭiḍn n iṣbnyuliyn Muḥammad Mzyan
Timyaqqanin Tamyaqqant n Wad Ras (1860) · Tamyaqqant n Fas (1894) · Agraw n Tagzirt tazgzawt (1906) · Timyaqqanin n Kartaxina (1907) · Tamyaqqant n Fas (1912) · Tamyaqqant tafransist-taṣbnyulit f Lmɣrib (1912)
Tassasin Tamazirt n Ssiba · Tassast tamɣribit tamzwarut (1905) · Tassast n Ugadir (1911)