Amussu adlsan amaziɣ
Amussu adlsan amaziɣ (s taɛrabt : الحركة الثقافية الأمازيغية, s tfransist : Le mouvement Culturel Amazigh) iga yan umussu asertan amaziɣ ittnzbayn f izerfan n tutlayt tamaziɣt d ufgan amaziɣ g tmizar n Tmazɣa (Lmɣrib, Dzayer, Tuns, Libya, Siwa, Tigzirin tiknarayin, Tcad, Mali, Burkinafaṣu, Ssudan, Muritanya) d tmizar n umaḍal g llan imaziɣn zund (Spanya, Franṣa, Kanaḍa, Iwankn munnin n Marikan, Hulanda, Bljika ...).
Ɣ Lmɣrib[ssnfl | Snfl asagm]
Iband Umussu adlsan amaziɣ g Lmɣrib g usggas n 1967 Ḍ.T (10 Nuwanbir) g tɣrmt Rrbaṭ, s izwer sbiddn imɣnasn tamsmunt kullu yzwarn g iger n tamsart d tadlsa tamaziɣt, astt igan d Tamsmunt tamɣribit n urzzu d umrara adlsan (s tutlayt taɛrabt: الجمعية المغربية للبحث والتبادل الثقافي ) .
Tamsmunt ad tyusbdda f ufus n Brahim Axyyaṭ, s umyawas n Aḥmad Bukus, ilin gis kullu inmɣurn d imɣnasn imqqran n Umussu amaziɣ nɣ Tamsart tamaziɣt Zund ukan : Muḥmmad Cafiq, Ɛli Azayku ...
Awttas (but) n tmsmunt ad s izwer ur igi abla yan uwttas adlsan. Imɣnasn n tmsmunt ran ad smunn, aran kullu ma izdin s tussna tmaziɣt g Lmɣrib, zund tinfusin, tanḍḍamt, tuxrifin, timyurin d ma izdin ula s tudert takuyast n ufgan amaziɣ assad d g ma izrin. irin imɣnasn n tmsmunt ad, ad smunn mayad bac ad skern yat tasdlist tamaziɣt g iẓẓdar ayaf ku yan mayaqqra ig ira f tmaziɣt bac ad issan tamagit tamaziɣt s ils d tirra n imaziɣn.
Macc tamsmunt ur tɣama ɣikan gis ɣar mnnaw n iminagn, ass llura n wayya tssuda tmsmunt ar ttimɣur, ar ttid kccmn imḥḍarn n tsddawit d islmadn isddawin. Ar ttid kccmn ula udmawn isertan (ayt tsertit) ɣayadd att iwddjan adars ili yan ussisfiw agjdan g iger n tussna tamaziɣt. Zrin isggasn, imḥḍar d islmadn ismulan g tsklut n tmsmunt tamɣribit n urzzu d umrara adlsan ffaɣn tiɣrmt n Rrbaṭ, ftun s tɣrmin yaḍni, awin didatsn awngm n tmsmunt. Mayad atn iwdjan ad skern ku yan gitsn tamsmunt g iɣrm nna g izdɣ. S iggʷr, tamsmunt nnaɣ tamzwarut s ttin ikkan tga yat, turri tga mnnaw n tmsmunin, ɣikad as ibda uwwngim amaziɣ g Lmɣrib ar ikccm s iger n tsrtit d tdlsa.
Urrint darɣ timsmunin g tugt n tɣrmin zund ukan : Warzazat, Nnaḍur, Agadir ... Macc timsmunin ad ɣamant zdint s waẓur nsent g Rrbaṭ. Ar ɣidd awal sul ingadda, aɛwwaj ur ibdi ar tizwiri n 1980 Ḍ.T. G izwer n 1980 iwln (commence) ayt iẓẓlmḍ ar ssan seg tɣbalut n tmsmuuin, urrin ayt iẓẓlmḍ ar tnzbayn f Tamsart tamaziɣt seg ugnsu n ikabarn nsen d imussutn nsen, zund amussu n ila al amam d umussu n 23 Marṣ.
Ɣid ukan ag iwl yan ungim amaziɣ ard ittalli seg s wakal ar yaqqlay s ignwan. Ɣid ukan ag ira yawl imnɣi inger ungim amaziɣ d Awngm Aɛurubi, tasrmunt tagdudant, Awngm amuslm, d ayt amur aɛrab.
Ayt amur aɛrab arttinin mas illa yan wamur seg Ugaru ar Uslallu.
Ayt tasrmunt tagdudant arttinin mas iqqand atili yat tamunt n waɛraben, yan urt igin at ig s wafud.
Ayt Uwngm amuslm arttinin mas illa yan wamur seg Ugaru ar Ugaru, nɣ seg Lmɣrib ar Andunisya.
Ɣid agd ufan ayt Uwgm amaziɣ ixf nsen, iqqantnid ad afin yan uwngm mas tnaɣn d mayadd kullut, ɣid agd iwl uwngm n Umussu adlsan amaziɣ. D ɣid agd bann tugt n imɣnasn ilan ungimn imzarayn, llan gitsn ayt uwngm amaziɣ amuslm ilin ayt uwngm amaziɣ asrmun atrar.
Ɣ Ddzayr[ssnfl | Snfl asagm]
Ẓṛ uggar[ssnfl | Snfl asagm]
- http://www.tawalt.com/?p=22975
- http://agadaz.com/?p=6402
- Tasdlist n tmsmunt : https://biblio.ircam.ma/opac_css/index.php?lvl=publisher_see&id=2203