Imzwiɣ

Zɣ Wikipedia
Aller à la navigation Aller à la recherche
Amnni ad icqqa ad t tfhmt !
Amnni ad gis kra n iwalwn nna ur iẓḍaṛ yan ad tn ifhm iɣ ur issin ɣ umawal iẓlin n tutlayt taclḥiyt tatrart.
Mad igan afssay ? Fad ad tfhmt mad gis illan tzḍart ad tawst i yixf nnk s umawal lli illan ɣ izddar akkʷ n tasna. Iɣ t ur tufit, tzḍart ad nn taggʷt ɣ imawaln d isgzawaln.
Imzwiɣ 
Annay
Amaccaq ɣr tgnit 54 600 000 km d 401 000 000 km
Azal amaskad −2,94 d 1,86
Itzzi ɣf Iṭij
Yttusmma ɣf Mɣrs d Aris
Timzzit
Acffalu 249 232 432 km
Afafuk 206 655 215 km
Agllus azn-gjdan n tmzzit 227 936 637 km
1,523679 AU
Annfal amzzay 0,0933941
Tallit tamzzayt 686,98 ass
Tallit tanmugrit 779,94 ass
Annuz amzzay 1,84969142 °
5,65 °
1,67 °
Addud n tyrsi tamalayt 49,55953892 °
Afakul n ufafuk 336,05637041 °
Tasngama
Aqqaṛ 3 389,5 km
Akdu 6 791,432 km
Tigni 0,00589
Tajumma 144 798 500 km²
Ablɣ 163 180 000 000 km³
Takura 641,71 Yg
Tanẓẓi 3 933 g/cm³
Taẓɣlt tasmdayt −63 °C
−143 °C
35 °C
Asaft (Albidu) 0,17
0,25
Azmz n ubddi d unulfu 4 540 million years BCE
Acnyul n Itri Mars

Mars nɣd Imzwiɣ (♂) iga yan utri wis kkuz li ur agugnin f tafukt. Imzwiɣ iga amtiwg wiss kkuẓ i yaẓn i tfukt d umtiwg imẓẓiyn wiss sin ɣ unagraw nnɣ. Taẓuɣi n tasna nns tuckad zzɣ uksid n uzzal (tanikt).

Mqqaṛ Imzwiɣ imqqur ɣir f uzgn n wakal, macc mmrwasn ɣ kigan n tɣawsiwin, imzwiɣ iṭṭaf tasna tasulilant, d kra n idɣarn igrisnan n usfaylu, d wass ɣ imzwiɣ yuti win akal ɣar s 40 n tusdidt, d ar as yakka ukuttr aguman timsẓwin zund tin akal darnɣ (mqqaṛ kra yan gisn ar ittkka ma ilkkmn ar anuḍu n tiɣzi nns).

Iṭṭaf umtiweg n Yimezwiɣ idraren zund amtiweg n Wakal d Umaḍan, d g idurar i yakkʷ ittussann g Imezwiɣ igat ukeswar n Ulimbus (S teng: Olympus).

Iga Ulimbus akeswar d udrar i yakkʷ imqquṛen g Unagraw Anafuk, d ar telkkem tiɣzi nns gr 23 ar 25 km, d mayad ar aɣ immalla mas iɣezzif f udrar n Iviriset s kṛaḍt tikkal, d ar telkkem turrut n tesila nns ma yelkkmen kra n 600 km.

Asamu[ssnfl | Snfl asagm]

  • Awum aknunnay: 6 792 akilumitr.
  • Abddur: 6,4 × 10²³ akilugram.
  • Astum f tfukt: 228 agndid akilumitr.
  • Azmz n wannaḍ: 1,3 n wass.
  • Azmz n uḥbu anafuk: 1,88 usggʷas.
  • Aẓẓug n tsna: 3,7 M/S².
  • Tirɣi n tsna: -63 °C.
  • Tirɣi - anbdu: 17 °C
  • Tirɣi - tagrst: -140 °C

Tasna[ssnfl | Snfl asagm]

Imzwiɣ dars imuɣlan idramatikin, d ikswarn yattuynin d unagraw n wasif akswat. d iṭṭaf adrar i kullu imqqurn ɣ ku imtiwgn n unagraw anafuk (ulimbus muns) d wasif i kullu imqqurn ula ntta (valis marinaris).

Aman[ssnfl | Snfl asagm]

Llan kigan n inmmaln idusn mas d tigniwt n imzwiɣ tṭṭaf yadlli tuqqna uggar n ɣil, d llan yad lli gis waman ɣ tsna nns, d llan kigan n inmmaln tiyyaḍ ar ttinin mas sul gis llan waman ɣ ddu n tsna nns.

Tamdayt[ssnfl | Snfl asagm]

Irxa a ittuẓṛa imzwiɣ zzɣ akal s tiṭṭ, acku ar ittnunnt ɣ yiḍ zund kra n itri.

Tanɣa[ssnfl | Snfl asagm]

Ifrki n bṛṛa iga anbɣur s usilikun, uksijin, uzzal, amgnizyum, alaminyum, akalsyum, aputasyum. i nẓmaṛ attn nswwuri ɣ usbuɣlu n imal n tuzdɣt n ufgan ɣ imzwiɣ.

Taduli[ssnfl | Snfl asagm]

Taduli n usilikat ad iskrn imuɣlin ittuẓlanin n umtiwg.

Wul[ssnfl | Snfl asagm]

Zund akal, tuqqna n ul n imzwiɣ tggut zzɣ uzzal d inikl, d tlla gis ma ilkkmn ar 17% n wawḍis, ma yujjan ul ad ig ablulu yan imikk.

Ayyurn[ssnfl | Snfl asagm]

Iṭṭaf umtiwg n imzwiɣ sin ayyurn amzwaru assaɣ nns fubus.

Isaɣuln[ssnfl | Snfl asagm]