Ixf n ungi

Zɣ Wikipedia
Aller à la navigation Aller à la recherche
Ixf n ungi
Aẓuṛ
Amskar Elmasoudy Mohamed
Azmz n ufsar 2021
Tifrisin
Tutlayt Taclḥit d Tamaziɣt tamslugnt tamṛṛukant
tawlaft n umara lmsɛudi muḥmmad

Ilul usnflul ilan azwl n Ixf n ungi i umara amaziɣ d umdyaz Lmsɛudi Muḥmmad. Ɣ usggʷas 2021 ig usnflul ad win tullist tamaziɣt, issufɣt id usinag agldan n tussna tamaziɣt.[1]

Ig usnflul n tullist tamaziɣt, asnflul wis kṛaḍ lli yura umara Lmsɛudi Muḥmmad, gis 88 n talɣa, ig adlis amṛwaṣu ɣ tɣzi nns awd turrut nns, isman 18 n tullist tamaziɣt igzzuln, ittyura s iskkiln n tfinnaɣ.[2]

Addal[ssnfl | Snfl asagm]

Udm n udlis iẓlit usinag agldan n tussna tamaziɣt, stin as aklu imɣdiddi iɣusn, g udm amzwaru, llan gis igzzayn ilibikn d iskkiln n tfinnaɣ, f iggi s sin ikʷlan awraɣ d uzggʷaɣ, ɣ uflla n udm amzwaru illa umatar n usinag agldan n tussna tamaziɣt, d wassaɣ n umara, d uzwl n udlis, ɣ izddar n udm ad, illa usggʷas n usufɣ n usnflul ad. Ɣ ḍaṛat n udlis ( udm wis sin ), illa uzgzl n iḍṛiṣn ɣ illa  untim n tullisin akkʷ, s tutlayt n taɛṛabt d tutlayt tmaziɣt, ili gis awd atig n udlis igan 30 n drhm.[3]

Asktur n udlis[ssnfl | Snfl asagm]

Izwiln n tullisin illan ɣ usnflul:

Azal n iḍ - Tayri tamaynut - Ɣ mnid n tmttant - Urarn n uẓẓiẓn n tmlsit - Nkkin inigi - Aglmam n taḍfi - Tanmmirt nnk (nnm) - Tarnnawt - Tabrat - Tabukaḍt - Lmanḍa - Taɣnja n unẓaṛ - Anaw n umnid - Tagrst - Amẓluḍ - Dadda - Tikṣṣad - Aklu n tmmara .

Iklli ittyuran f udm wis sin n udlis, antim n tullisin igzzuln n ixf n ungi ittyuran s tutlayt tamaziɣt.[4]

Adlis "ixf n ungi"

Ssutln t awal f kigan n tudmawin n tudrt n ufgan, gan t asidd f yan wanaw n tirra n tullist tamaziɣt. msasan  iskkiln d iwaliwn mmaɣn af ad sulfn aswingm d inuraz ngr tugtt n isyafatn. s uzgzl, tullisin ad timaziɣin gan t anaw asklan yusin s uɣanib nns iman n tfganit.[5]

Amara[ssnfl | Snfl asagm]

Tawlaft n umara Lmsɛudi Muḥmmad d umdyaz Mbark Koko.

Amara Lmsɛudi Muḥmmad, ilul ɣ usggʷas n 1991 ɣ tmnaḍt n tmzgadiwin tasga n cicawa, g udwwaṛ n umdiɣr, iɣra tasusyulujit ɣ tsdawit g ugadir, ifk anzgum nns i tussna tamaziɣt d tutlayt nns, yara kigan n idlisn, yumẓn mnnawt tsmɣurin tinamurin.

Idlisn[ssnfl | Snfl asagm]

Idlisn lli yura umara amaziɣ Lmsɛudi Muḥmmad:

  • Adlis n tmdyazin - Amwan n wawal - iffɣ d ɣ usggʷas n 2013, yumẓ tasmɣurt n tbadut tis snat 2M TV n usnflul n tskla n iɛrrimn. isman kigan n tmdyazin isawaln f kṛaḍ wantimn : tamagit - tudrt - tayri.
  • Adlis n tmzgunt - Taydrt n uswingm - lli yumẓn tasmɣurt n tskla tamaziɣt n usinag agldan n tussna tamaziɣt, ɣ usggʷas n 2020, ɣ anaw n tskla n umẓyan.[6]
  • adlis n tullisin s tmaziɣt - tiɣzi d turrut - iga zɣ tẓṛigin n usinag agldan n tussna tamaziɣt g lmɣrib.
  • adlis n umdyaz s tmaziɣt ( tuntulin n wayyur ) iga zɣ tẓṛigin n usinag agldan n tussna tamaziɣt lmɣrib.
  • adlis n usuɣl - amucc asggan- n umara amriki idgaṛ alan bu, iga zɣ tẓṛigin n usinag agldan n tussna tamaziɣt lmɣrib, ammas n usuɣl d uzmmem.

tismɣurin tinamurin lli yumẓ umara «lmsɛudi muḥmmad»[ssnfl | Snfl asagm]

  • yumẓ tasmɣurt n tbadut 2m tv ɣ usggʷas n 2012, ɣ tskla n iɛrrimn. s udlis n umdyaz ‘amwan nwawal'.
  • yumẓ tasmɣurt n tussna tamaziɣt n usinag agldan n tussna tamaziɣt asggʷas n 2020 . s tmzgunt n wazzan ‘taydrt n uswingm’.
  • yumẓ tasmɣurt n tzlɣa n tirra n imaratn s tmaziɣt asggʷas n 2019 . s tmzgunt n wazzan ‘taydrt n uswingm’.
  • yumẓ tasmɣurt n takadimit tagldan n lmɣrib g uḍṛiṣ ittyuran s tmaziɣt g wikibidya taclḥit asggʷas n 2022.

Imikk ɣ tullisin n udlis[ssnfl | Snfl asagm]

Nkkin inigi[ssnfl | Snfl asagm]

Nkkin inigi...iɣ a diti iḍṣṣa baba ar iyi ittini ‘’ inigi n tmaziɣt ‘’ tazdayt d yan imnɣi izri ɣ umzruy...

Aḥudri amaziɣ s waṭṭaṣ...

Azgn n tussna...azgn n umassn...azgn n urgaz...azgn n usgd...azgn n tɛilmanit...d kigan n tudart inu giɣ war asgd...

Azgn n tbudrart d uzgn n tɣrma...

Nkkin ur giɣ zɣ mani ula yat...ur iyi tumi tɣrmtt, ur iyi issn udcaṛ...ɣ tɣrmtt, nniɣ d ugayyu inu : ‘’ giɣ abudrar .‘’ ɣ tmazirt nniɣ :’’ giɣ aɣrmi ...’’ ɣ umggaru jliɣ hlli gratsn...    

Tmmuɣra inu tmduda...ar fttuɣ s uskkal d tkṣṣaḍ, ur ssnɣ mad zɣ kṣuḍɣ, a walaynni llant tkṣṣaḍ ɣ ugʷns inu...mayad ssmɣin t giti tasutin f tasutin...

Kṣuḍɣ zɣ ṛbbi ( akuc )...zɣ influsn...zɣ anlmad, d zi bab n twwuri inu...nkkin ɣ mnid nnsn ur giɣ yat...tussna inu waxxa ur tgi yat dari, ur ẓḍaṛɣ ad sis bzzizzɣ awal inu f tmɣart inu d tarwa inu...wann ad  bdda flla isbzzizzn awal nns...wad waxxa tdrus tussna nns tg tmusni nns imikk, iẓḍaṛ ad d flla issftu awal nns...

Taflst ngr iyi d ugayyu inu ur akkʷ tlli ...inna ɣ lliɣ ar ẓṛṛaɣ ixf inu drusɣ, atig inu idrus mnid n kra iga tt yan ɣ tama inu...ɣ tudrt inu tlla giti tmragt, zɣ tmɣart inu lli dari igan kulci ( yimma d ultma d tmddakkʷlt, llan darsnt maṛṛa n izrfan ), waxxa ɣikan ar ttiniɣ mas d nkkin ad as d yiwin maṛṛa n tmukrisin ad...tabṛṛanit tga tamazirt inu ur dari amur inu, maṛṛa n imucan dwrn flla...awd taddart inu d tgmmi inu, d tgmmi n tawja inu...ula tudrt nttat ad igan dari tabṛṛanit tamqqrant...

Ur ssnɣ is tfulki tudrt...tga ad gis iddr yan...ad ukan ssnɣ mayan, afiɣ d mayad icqqa flla.

Addal n udlis n tullist "ixf n ungi"

Nkkin inigi amaziɣ...ur dari tamagit, ula ur dari tazdayt d mani, awd ur dari amur...

Isaɣuln[ssnfl | Snfl asagm]

  1. Asfsr umḍin n udlis asdawan - "Ixf n ungi"
  2. “يخف ن ونكَي / منبع السيل” إصدار قصصي أمازيغي لمحمد المسعودي – جريدة العالم الأمازيغي (amadalamazigh.press.ma)
  3. Catalogue en ligne (ircam.ma)
  4. “يخف ن ونكَي / منبع السيل” إصدار قصصي أمازيغي لمحمد المسعودي – جريدة العالم الأمازيغي (amadalamazigh.press.ma)
  5. Catalogue en ligne (ircam.ma)
  6. “يخف ن ونكَي / منبع السيل” إصدار قصصي أمازيغي لمحمد المسعودي – جريدة العالم الأمازيغي (amadalamazigh.press.ma)