Samarqand

Zɣ Wikipedia
Aller à la navigation Aller à la recherche

Samarqand tga yat tɣrmt illan ɣ tuẓẓumt n Uzbakistan d yat ɣ tɣrmiwin da akkʷ ndinin (qdmnin) ɣ tmizar n wammas n Wasya.[1] Illa dars yan umzruy d ittiwrrin s uggar n 2500 n usggʷas ayad.

Tiẓṛi n Samarqand
Lmḍṛst n UlugBik

Amzruy

[ssnfl | Snfl asagm]

Tettyawssan yadlli Samarqand s ism n Marqanda ɣ tasut tis kkuẓt izwarn tlalit n Iccu, tkk tt inn tga tamaẓunt n Sugdyana yat tgldit taqburt ur ta tettyamaẓ ɣ ufus n ugllid Aliskandr Amqqur ɣ usggʷas 329 BC, gldn as iturkiyn ɣ tasut 6 n tlalit fad s waɛrabn ɣ tasut tis tamt d Isamanidn n Iṛan d mad naḥya ɣ iturkiyn aylliɣ tt izba Ccah n Xawarizm, tettrdl s ufus n jinkiz Xan ɣ usggʷas 1220, grawln ayt dars f imnbaḍn n Imnɣuln, tg daɣ tamaẓunt n tmnukda Tatimurt da tt nn irarn ul ittbrgamn n tuẓẓumt n Wasya ɣ idis n tdmsa d tdlsa, tlkm dɣ akud ann ccayf n ubuɣlu nns, umẓn tt Wuzbikn ɣ ma nn ur yaggugn asggʷas 1500, tg ɣ tizi nnsn yan umur ɣ Uxanat n Buxara, lliɣ tlkm tasut 18 n tlalit tga Samarqand taksart, tugu sɣ mddn d ur gis izdɣ umya, aylliɣ d ka tga tamaẓunt n tsga ann ddu Tmnukda n Irusiyn, yan ucmandifir irur as d daɣ tudrt nns, tmḍaṛa ilmma d inn tdmsa nns.[1]

Samarqand d tamaẓunt n tmnukda Tatimurt asra ɣ tlkm ccayf n ubuɣlu nns.

Tkka tt inn Samarqand tga tamaẓunt n Uzbakstan ddu tagduda n Isubyatiyn gr 1924 ar 1936.[1]

Samarqand dɣ assf ad tettyawskar s yat tɣrmt taqburt da d yurrin s izmaz inammasn, d yat tmaynut ittyuṣkan ɣ ma d ikkan tiɣʷrdin n uslak n Irusiyn n tmizar ann ɣ tasut tis 19. Tiɣrmt takudant tettyawstay ad tg yat taysi tamaḍlant dar Yunisku ɣ usggʷas 2001, azray n mnnaw ifknan (ccuɛub) f tɣrmt ad iga gis yan ugrbrid n tdlsiwin.[1][2]

Iɣrɣar

[ssnfl | Snfl asagm]

Tiɣrmt n Samarqand gis tuggt n iɣrɣar (id lmuḍɛ) ẓilnin ɣ illa mad iẓṛṛa yan d ar d lddin kra iga tt asggʷas yan wafḍan n imallayn, ad gisn ittyawbdar:


Asarag n Rigistan is akkʷ iga tamatart n tɣrmt n Samarqand, niɣ d akkʷ iku Uzbakstan kullu tt, llant gis kṛaḍt n tinmal niɣ id Lmḍṛst n tasut 15 d tis 16, ad tnt igan d Lmḍṛst n Ulugbik d Lmḍṛst n Cirdur d Lmḍṛst n Tillya Kari.

Asarag n Ragistan d yat tnila i imallayn.

Adbni n Gur Imir, d timnzt n ugllid n Samarqand lli t igan d Tamrlan ig dɣ walli ittyawssann dar ayt uzbakstan s ism n "Imir Timur" ittmḍl ɣ dɣ inn, adbni ad tsfalki t bahra tawant n idlagn (zzwaq) da gis illan, saw ɣ bṛṛa ula ɣ wagʷns.

Imi imqqurn n udbni n Gur Imir
Adbni n Gur Imir sɣ tuggugt

Timzgida n Bibi Xanum irwas is tga timzgida tad akkʷ imqquṛn ɣ ddunit, ɣar aggur nns iɣʷi 36 mitru ɣ tattuyt nns, ittyawsmma f yat taldni (tamɣart lli itahl urgaz) n ugllid Tamrlan, timzgida ad ssutln as kigan d umiyn.

Timzgida n Bibi Xanum

Adbni n isr Danyil gis yat tmḍlt niɣ d yat tmnzt bahra iɣzzifn tettsɣl s 18 n umitru ɣ tɣzi.

Tisuɣal

[ssnfl | Snfl asagm]
  1. 1,0 1,1 1,2 et 1,3 Sɣ dar asamu n Britannica.
  2. Sɣ dar tasnmalt n UNESCO.