Ibn Xaldun

Zɣ Wikipedia
Aller à la navigation Aller à la recherche
Ibn Xaldun
Yat tanqqact n Ibn Xaldun ɣ Tuns

Tudrt nns
Azmz n tlalit : 27 Mayu 1332
Aḍɣar n tlalit : Tuns, Iḥafṣiyn
Azmz n tmttant : 17 Mars 1406
Tawja : Iḥaḍṛamiyn
Tamazirt: Tuns (Sslṭana n iḥafṣiyn)
Tawwuri
Bumzruy - Argaz n tusna n tmtti - Afiluzuf
Idlisn
• Awal n umzruy n umaḍal. Al-Muqaddima

• Adlis n Imdyatn. tome I. Taridirt Tanimant.
• Amzruy n imaziɣn d imuslmn ɣ Tafriqt.
• Adlis n Imdyatn, tome I
...


Ibn Xaldun (ism nns iɣzifn s taɛṛabt : أبو زيد عبد الرحمن بن محمد بن خلدون الحضرمي; Abu Zayd Ɛabdrahman ibn Muhammd ibn Xaldun al-Hadrami ) iga yan bumzruy d argaz n tusna n tmtti, d afiluzuf. Iga amkras n mnnaw n yiẓliyn: Tamzrugrafit, d tasnmttit, d tadamsa, d tadimuɣrafit. Izuyd ɣ Tuns ass n 27 mayu n usggʷas 1332 ɣ yat tawja tandalusit imqqurn labas darsn illan ɣ tmazirt n Lyaman, immut ass n 17 mars n useggʷas 1406 ɣ Lqahiṛa ɣ Miṣṛa.

Adlis nns lli bahra ittussan iga t Almuqaddima (Tazwurt), yura t ɣ ṣḍiṣ iyyurn. Imrsi nns iga t amzruy asnmtti-ajuɣrafi-adamsan n umaḍal.

Almmud[ssnfl | Snfl asagm]

Addur n tawja nns tujja Ibn Xaldun ad iṭṭaf yan usslmd iɣlin. Ssɣran t islmadn ittussan ɣ uzmz nns. Iɣra darsn Lqṛan, iḥṣa t kullu, iɣr tajṛṛumt n tutlayt taɛṛabt lli igan ssas n urmas n Lqṛan d lḥadit d ccriɛt d lfiqh. Yumẓ lijaza ɣ yiẓliyn ad kullu. Iɣra ula tiwuriwin n Ibn Rucd, d Ibn sina, d Rrazi, d Ṭṭusi.

Mmutn imawaln nns lliɣ iṭṭaf 17 n usggʷas ɣ tmttant imuccan lli d ilkmn Tuns ɣ isggʷasn n 1348 d 1349.

Amuddu s Fas[ssnfl | Snfl asagm]

Timzgid lliɣ iɣra Ibn Xaldun ɣ Tuns.

Ɣ 1352, iɣza Abu Ziyad sslṭan n Qsnṭina Tuns. Lliɣ sis ikcm, irwl d uslmad nns Abili s Fas. Ɣinna yujja t sslṭan amrini Abu Ɛinan Faris Amzwaru ad ig amara n iḍahiṛn igldan. Macc yumẓ t sslṭan ad ɣ uɣzu ɣ usggʷas n 1357, lliɣ dars illa 25 n usggʷas.

Idlisn nns[ssnfl | Snfl asagm]

Ɣwili fllas yuran[ssnfl | Snfl asagm]

  • Abdesselam Cheddadi, Ibn Khaldûn. L'homme et le théoricien de la civilisation, éd. Gallimard, Paris, 2006 (ISBN 2-07-076496-6)
  • Jean Moshsen Fahmy, Ibn Khaldoun. L'honneur et la disgrâce, éd. L'Interligne, Ottawa, 2003 (ISBN 2-921463-66-0)
  • Smaïl Goumeziane, Ibn Khaldoun. Un génie maghrébin (1332-1406), éd. Non Lieu, Paris, 2006 (ISBN 2-35270-001-9)
  • Yves Lacoste, Ibn Khaldoun. Naissance de l'Histoire. Passé du tiers monde, éd. La Découverte, Paris, 1998 (ISBN 2-7071-2680-2)
  • Krzysztof Pomian, Ibn Khaldûn au prisme de l'Occident, éd. Gallimard, Paris, 2006 (ISBN 2-07-078159-3)
  • Gabriel Martinez-Gros 'Ibn Khaldûn et les sept vies de l'Islam'édition Sindbad Acte Sud,2006 (ISBN 2-7427-6114-4)

Tiwuriwin nns[ssnfl | Snfl asagm]

Kitab Lɛibar[ssnfl | Snfl asagm]

Azwl nns iɣzzifn iga t Kitāb al-ʻIbar wa-Dīwān al-Mubtadaʼ wa-l-Khabar fī Taʼrīkh al-ʻArab wa-l-Barbar wa-Man ʻĀṣarahum min Dhawī ash-Shaʼn al-Akbār (Adlis n timssirdin, d uzmmem n isntayn d imjṛitn ɣ umzruy n waɛṛabn d imaziɣn d imtrarn imkṛaẓn nnsn). Adlis ad isawl gis f umzruy n imaziɣn. Ibḍa f sa iflisn. Ibda u umzruy n imaziɣn aylliɣ ilkm amzruy n amaḍlan n tiffugna.

Almuqaddima[ssnfl | Snfl asagm]

Iga t adlis nns lli lli bahra ittussan. Yura t gr usggʷas n 1375 d usggʷas n 1378.

Isaɣuln[ssnfl | Snfl asagm]