Ayt Bn Ḥddu
![]() | ||||
---|---|---|---|---|
![]() | ||||
![]() | ||||
Tamssugurt | ||||
Tamazirt | Lmɣrib | |||
Tasga | Tasga n Dṛɛa-Tafilalt | |||
Tamnaḍt | Wrzazat | |||
Tagrawt | Ait Zineb | |||
Ksar | Ksar Aït-ben-Haddou | |||
Tarakalt | ||||
| ||||
Tajumma | 3,03 ha | |||
Isallen yaḍn | ||||
Akud adigan | UTC±00:00 d AMS+01:00 | |||
ait-ben-haddou.net:80 |
Ayt Bn Ḥddu nɣ Ayt Ḥddu (s tɛrabt: آيت بن حدّو) tga yat iɣrm amaziɣ illan ɣ 30 km ɣ ugafa n tagut n tiɣrmt n Warzazat, ɣ tgrawt n Ayt Zinb. Ttubna ɣ tsga n iffus, lli mu ttinin tawrirt n iɣrm, ɣ ugmmaɛ n wasif Marɣn[1], ɣ wasif n unila, nna igan yan n ubrid n isbbabn, izdin gr timnaɛin n tnzruft d tɣaritin n lamiditiɣani.
Iɣrm ad ittuzmmem ɣ tlgamt n wayda amaḍlan n Yunisku ɣ 1987.[2]
Amzruy[ssnfl | Snfl asagm]
Ansa n tɣrmt igan abrid n kullu isbbabn, yujjat ad ig yat tɣawsa icnan ɣ walln n inbbaḍn nna ikkan Lmɣrib. Ar ttinin iwdan mas lbni amzwaru lli illan ɣ iɣrm iga t iɣrm n iqddarn, ɣ inbḍ yan n ugldun amaziɣ uday, zɣ ɣinna ar Sus (illa ummrwas gr as d dihya)[3]. Ar ittini yan warra aqbur lli illan dar umsntam, mas takat tamzwarut ɣ iɣrm ittwagg f ufus n Ayt Ɛisa Uḥmad ɣ tasut tiss sin d mraw, idwln s ufus n umattay «Bn Ḥddu», nna iɛyyn unbbaḍ n lmuwḥḥidin Yusf n Tacfin, ḥuma ad ig tanagrit ɣ tmnaḍt ad, ittwassnen kigan s umussu n isbbabn d imnɣan gr iɣrman[4].
Ar ttinin middn mas tamnaḍt ad tkka ddu tnbaḍt n Burtuɣal, mac ur ujjin ci kr n tmatarin nnsn, manaya s mind iwint tɣuriwin ittwaggn zɣ tasunt tin sa d mraw. Ɣ tasut tis mrawt d tẓa, tiɣrmt ɣas yan n tilalt imqqurn izdin gr-as d Lmxzn ɣ udɣar, igan azduɣ n kullu id bab n usugr. Ɣ lḥrkt nns tanggarut 1893-1894 ikka Ṣlṭan Ḥasan Amzwaru f tɣrmt, isli tlwat, çars s Mrrakc. Ɣinna iɛyyn gis lbaca Lglawi anbbaḍ n iffus. Lbaca ad wanita ikcm ɣ imnɣi d Ayt Wawcgiṭ, mac amulli illan gr-as d Ayt Bn Ḥddu, ur yujji ammnuɣ ad yili.
Lliɣ d tkcm Fransa, turrid tɣrm s ddu n ufus n Tthami Lglawi, lbaca ad amaynu iqqn f Ayt Bn Ḥddu, ur tn yujji ad ffɣn bṛṛa n tɣrmt, zɣ mayd tkcm Fransa, aylliɣ as ttlɣn assaɣ n «Iliy n San Micil n Iclḥiyn». Man aya ur ittyakks lliɣ tffɣ fransa, ayd aɣuln iwdan ar ttffɣn ad sskrn tiɣrmt tamaynut tama n wasif Marɣn.
anaw n uẓkka d umamk[ssnfl | Snfl asagm]
iẓli wanaw ad n uẓkka amɣribi f kigan yaḍn illa g tgldit n lmɣrib, d ig wanaw ad a illi imsasan d tzdugi d iskkinn n tudrt n middn n udɣar ann, imsasa wanaw ad n umamk d kṛaḍt imwuran isilann : taṭubbugṛafit, tiwal n umussu n tafukt d waḍu, d umussu n umun.
illa iɣrm f yat tawrirt, f ixf nns g illa ugadir, ssutln i tawrirt ad uzunn n tayrza. lluzzant g ugnsu nns tgʷmma zund taccṛafin, zdint ngr asnt s iswak mnuḍanin izrin d isiwan d uksar ɣ llan isskkʷfal, imsasa mayan d taṭubbugṛafit n udɣar ann. adɣar ad ifka i imzdaɣ nns kigan :
- aḥṭṭu, zund agadir ann as issutln idusn, d ugadir ɣ ḥḍan imzdaɣ ayda nnsn.
- tifawt d uzuzwu, tigʷmma n ugnsu n iɣrm ṭṭfnt maṛṛa taɣamt nnsn t g uzuzwu d tfawt n tafukt.
- ur a tt munn waman n unẓaṛ g iswak d ugnsu n taddrwin, d ar ttmunan g tgrrwin iddan s uzunn n tkrza illan f isil n tawrirt.
- amsulf abanuṛami illan zɣ kra igatt iggi d tmawin n tgʷmma.
tigʷmma rurnt udmawn nnsnt imkkuẓa s tafuyt, acku rurn t tasga s iẓẓlmḍ aminig d iẓẓlmḍ n tagut d uffus aminig d iffus n tagut. d iswak d iɣarasn izri gisn waḍu lliɣ llan f ubrid n waḍu.
Laflam lli gis ittyuswlafn[ssnfl | Snfl asagm]
Kigan n laflm n Marikan tawswlafn ɣ ammas n tmazirt n Lmɣrib, slawan ɣ iɣrm ad n Ayt Bn Ḥddu, zund ukan:
- Sodom And Gomorrah (1963)
- Oedipus Rex (1967)
- The Man Who Would Be King (film) (1975)
- The Message (1976)
- Jesus of Nazareth (1977)
- Time Bandits (1981)
- Marco Polo (1982)
- The Jewel of the Nile (1985)
- The Living Daylights (1987)
- The Last Temptation of Christ (1988)
- The Sheltering Sky (1990)
- Kundun (1997)
- The Mummy (1999)
- Gladiator (2000)
- Alexander (2004)
- Kingdom of Heaven (2005)
- Babel (2006)
- One Night with the King (2006)
- Prince of Persia (2010)
- Son of God (film) (2014)
- Queen of the Desert (film) (2015)
- David Attenborough: A life on our planet (2020)
Ula yan muslsal ittawsan bahra iga s yism Game of Thrones d usays abrazili O Clone.
Tiwlafin[ssnfl | Snfl asagm]
Tẓḍart ad tẓṛt uggar f Ayt Bn Ḥddu ɣ usnfar n Commons. |
- ↑ « Patrimoine bati national » [archive] [PDF], sur Ministère de l'Habitat et de la Politique de la ville (consulté le 21 février 2015), p. 43
- ↑ UNESCO Centre du patrimoine mondial, « Ksar Aït-ben-Haddou » [archive], sur UNESCO Centre du patrimoine mondial (consulté le 24 mars 2021)
- ↑ ICOMOS - CIAV, , ICOMOS, juin 2019 (lire en ligne [archive])
- ↑ Jean-François Troin, « La Route des Kasbahs [Die Strasse der Kasbahs]de Herbert Popp & Brahim El Fasskaou », Les Cahiers d’EMAM. Études sur le Monde Arabe et la Méditerranée, no 30, 18 avril 2018 (ISSN 1969-248X, DOI 10.4000/emam.1453)
Tinidlisn[ssnfl | Snfl asagm]
- Dictionnaire insolite du Maroc - Latéfa Faïz - Édition Cosmopole - Novembre 2011 - ISBN / 978-2-84630-064-3
Isaɣuln[ssnfl | Snfl asagm]
- Fiche du ksar d'Aït-ben-Haddou sur la liste du patrimoine mondial de l’UNESCO.
- Diaporama du sud marocain et d'Ait Ben-Haddou
Amgrad ad izdin d Lmɣrib iga amud, imẓẓiy ka sul. Aws Wikipidya s usnfl nns, tssimɣurt t. |