Ayt Bn Ḥddu

Zɣ Wikipedia
Aller à la navigation Aller à la recherche
Ayt Bn Ḥddu
Lmɣrib
Tamssugurt
TamazirtLmɣrib
TamnaḍtTamnaḍt n Dra-Tafilalt
TasgaWrzazat
TagrawtAit Zineb
KsarKsar Aït-ben-Haddou
Tajɣraft
0°0′0″N 0°0′0″E
 31°03′N 7°08′W / 31.05°N 7.13°W / 31.05; -7.13
Tajumma 3,03 ha
Umlan yaḍnin
Akud adigan UTC±00:00 d AMS+01:00
ait-ben-haddou.net:80

Ayt Bn ḤdduAyt Ḥddu (s tɛrabt: آيت بن حدّو) iga yan iɣrm amaziɣ yagan 30 km d Warzazat zɣ tsga n ugafa utrim, ig ɣ tgrawt n Ayt Zinb. Tettubna ɣ tsga n unẓul, lli mi ttinin tawrirt n yiɣrm, ɣ ugmmaɛ n wasif Marɣn[1], ɣ wasif n unila nna igan yan ubrid n isbbabn, izdin gr timnaɛin n tnzruft d tɣaritin n lamiditiɣani.

Iɣrm ad ittuzmmem ɣ tlgamt n wayda amaḍlan n Yunisku ɣ 1987.[2]

Amzruy[ssnfl | Snfl asagm]

Ansa n tɣrmt igan abrid n kullu isbbabn, yujja t ad ifalki ɣ walln n inbbaḍn nna ikkan Lmɣrib. Ar ttinin mddn mas d aṣkku amzwaru lli gis illan iga t yiɣrm n iqddarn, ɣ inbḍ yan ugldun amaziɣ uday, zɣ ɣinna ar Sus (illa ummrwas gr as d dihya)[3]. Ar ittini yan warra aqbur lli illan dar umsntam, mas d takat tamzwarut ɣ yiɣrm ittwagg f ufus n Ayt Ɛisa Uḥmad ɣ tasut tiss snat d mrawt, yurri nn s ufus n umattay «Bn Ḥddu», nna iɛyyn unbbaḍ n lmuwḥḥidin Yusf n Tacfin, afad ad ig tanagrit ɣ tmnaḍt ad, ittyussann kigan s umussu n isbbabn d imnɣan gr yiɣrman[4].

Ar ttinin middn mas tamnaḍt ad tkka ddu tnbaḍt n Burtuɣal, mac ur ujjin kra n tmatarin nnsn, aya s mind iwint tɣuriwin ittwaggn zɣ tasunt tin sa d mraw. Ɣ tasut tis mrawt d tẓa, tiɣrmt ɣas yan n tilalt imqqurn izdin gr-as d Lmxzn ɣ udɣar, igan azduɣ n kullu id bab n usugr. Ɣ lḥrkt nns tanggarut 1893-1894 ikka Ṣlṭan Ḥasan Amzwaru f tɣrmt, isli tlwat, çars s Mrrakc. Ɣinna iɛyyn gis lbaca Lglawi anbbaḍ n iffus. Lbaca ad wanita ikcm ɣ imnɣi d Ayt Wawcgiṭ, mac amulli illan gr-as d Ayt Bn Ḥddu, ur yujji ammnuɣ ad yili.

Lliɣ d tkcm Fransa, turrid tɣrm s ddu n ufus n Tthami Lglawi, lbaca ad amaynu iqqn f Ayt Bn Ḥddu, ur tn yujji ad ffɣn bṛṛa n tɣrmt, zɣ mayd tkcm Fransa, aylliɣ as ttlɣn assaɣ n «Iliy n San Micil n Iclḥiyn». Man aya ur ittyakks lliɣ tffɣ fransa, ayd aɣuln iwdan ar ttffɣn ad sskrn tiɣrmt tamaynut tama n wasif Marɣn.

anaw n uẓkka d umamk[ssnfl | Snfl asagm]

iẓli wanaw ad n uẓkka amɣribi f kigan yaḍn illa g tgldit n lmɣrib, d ig wanaw ad a illi imsasan d tzdugi d iskkinn n tudrt n middn n udɣar ann, imsasa wanaw ad n umamk d kṛaḍt imwuran isilann : taṭubbugṛafit, tiwal n umussu n tafukt d waḍu, d umussu n umun.

illa iɣrm f yat tawrirt, f ixf nns g illa ugadir, ssutln i tawrirt ad uzunn n tayrza. lluzzant g ugnsu nns tgʷmma zund taccṛafin, zdint ngr asnt s iswak mnuḍanin izrin d isiwan d uksar ɣ llan isskkʷfal, imsasa mayan d taṭubbugṛafit n udɣar ann. adɣar ad ifka i imzdaɣ nns kigan :

- aḥṭṭu, zund agadir ann as issutln idusn, d ugadir ɣ ḥḍan imzdaɣ ayda nnsn.

- tifawt d uzuzwu, tigʷmma n ugnsu n iɣrm ṭṭfnt maṛṛa taɣamt nnsn t g uzuzwu d tfawt n tafukt.

- ur a tt munn waman n unẓaṛ g iswak d ugnsu n taddrwin, d ar ttmunan g tgrrwin iddan s uzunn n tkrza illan f isil n tawrirt.

- amsulf abanuṛami illan zɣ kra igatt iggi d tmawin n tgʷmma.

tigʷmma rurnt udmawn nnsnt imkkuẓa s tafuyt, acku rurn t tasga s iẓẓlmḍ aminig d iẓẓlmḍ n tagut d uffus aminig d iffus n tagut. d iswak d iɣarasn izri gisn waḍu lliɣ llan f ubrid n waḍu.

Laflam lli gis ittyuswlafn[ssnfl | Snfl asagm]

Kigan n laflm n Marikan tawswlafn ɣ ammas n tmazirt n Lmɣrib, slawan ɣ iɣrm ad n Ayt Bn Ḥddu, zund ukan:

Ula yan muslsal ittawsan bahra iga s yism Game of Thrones d usays abrazili O Clone.

Tiwlafin[ssnfl | Snfl asagm]

Tẓḍart ad tẓṛt uggar f Ayt Bn Ḥddu ɣ usnfar n Commons.
  1. « Patrimoine bati national » [archive] [PDF], sur Ministère de l'Habitat et de la Politique de la ville (consulté le 21 février 2015), p. 43
  2. UNESCO Centre du patrimoine mondial, « Ksar Aït-ben-Haddou » [archive], sur UNESCO Centre du patrimoine mondial (consulté le 24 mars 2021)
  3. ICOMOS - CIAV, , ICOMOS, juin 2019 (lire en ligne [archive])
  4. Jean-François Troin, « La Route des Kasbahs [Die Strasse der Kasbahs]de Herbert Popp & Brahim El Fasskaou », Les Cahiers d’EMAM. Études sur le Monde Arabe et la Méditerranée, no 30,‎ 18 avril 2018 (ISSN 1969-248X, DOI 10.4000/emam.1453)

Tinidlisn[ssnfl | Snfl asagm]

  • Dictionnaire insolite du Maroc - Latéfa Faïz - Édition Cosmopole - Novembre 2011 - ISBN / 978-2-84630-064-3

= Isaɣuln[ssnfl | Snfl asagm]

=

Iɣrman n Lmɣrib
Iɣrm n AcbaṛuIɣrm n Ayt Bn ḤdduIɣrm n Ayt bn ḤdduIɣrm n GlmimaIɣrm n AdwafilIɣrm n AgniIɣrm n Ayt Ɛli u LḥsnIɣrm n Ayt Ɛisa u BṛahimIɣrm n Ayt XrdiIɣrm n Ayt LqqaydIɣrm n Ayt UfllaIɣrm n Ayt Sidi LḥbibIɣrm n Tabuɛṣṣamt
Tasga n Dra-Tafilalt
Tamaẓunt: Rracidiya
Timdinin Arfud · Budnib · Rracidiya · Glmima · Tinjdad · Agdz · Zagura · Midlt · Arric · Warzazat · Taznaxt · Tinɣir · Bulman Dads · Qlɛat Mgguna
Timnbaḍin d Timnaḍin Tamnaḍt n Warzazat · Tamnaḍt n Tinɣir · Tamnaḍt n Zagura · Tamnaḍt n Rracidiya · Tamnaḍt n Midlt
Tuṣkiwin · Azagz Mulay Ɛli Ccrif n Rracidiya · Azagz n Warzazat
Amnni ad iga amud izdin d Lmɣrib, isul imẓẓiy. Aws i Wikipidya s usnfl nns, tssimɣurt t.