Kurya n iffus

Zɣ Wikipedia
Aller à la navigation Aller à la recherche
Kurya n iffus
대한민국
Tamssugurt
Tanbaḍt Tagduda d régime présidentiel
Anssixf n uwank Yoon Suk-yeol
Tamaẓunt Syul
Tutlayin timaddudin Takurit d langue des signes coréenne
Tarakalt
d
Tajumma 100295 km²
Iwtta d Kurya n Ugafa, Ccinwa d Japun
Tadimugṛafit
Imzdaɣn 51 466 201 imezdaɣ. (2017)
Umlan yaḍnin
Akud adigan Korea Standard Time, UTC+09:00, Asie/Séoul, UTC+08:00 d UTC+08:30
Internet TLD .kr d .한국
Tanglt n utilifun +82
Adrim won sud-coréen
korea.go.kr… d korea.net

Kurya n Iffus, s ma igan amaddud: Tagduda n Kurya, tga yat tmazirt ɣ Wasya n usammr tumẓ tasga n iffus n tgzirt n Kurya, tdra iwtta nns d Kurya n iẓẓlmḍ f tɣzi n wakal war amrig n Kurya; mqqar ar tettini tmazirt ad is dars illa uwttu d wakal d Ccinwa d Irusiyn. Awttu n utaram n tmazirt ar t iskar Ill Awraɣ, awttu n usammr ar t iskar Ill n Japun. Kurya n Iffus ar tettini is d nttat ad issugrn i tnbaḍt n tgzirt akkʷ ula tigzirin yaḍnin dili tt.

Tga Kurya n iffus tigmmi n 51.96 n id mlyun n imzdaɣn, azgn gisn zdɣn ɣ tɣrmt Tamaẓunt n Syul, da igan tiɣrmt tis tẓat akkʷ imdurrin ɣ umaḍal. Tiɣrmiwin nns mqqurnin yaḍni gan tnt Busan, Daygu, d Incyun.

Tasrdast nns taḍun sɣ tsrdasin akkʷ dusnin ɣ umaḍal. Ɣ tasut tis 21, Kurya n Iffus tettyawssan f tdlsa nns ilan iḍiṣ f umaḍal, zun d aẓawan n Bub, tiliẓṛiwin, d ssinima, taɣawsa da mi ttinin taḍḍinga Takurit (Korean wave). Tga tagmamt ɣ OECD, G20, IPEF, d usgraw n Bariz.

Amzruy

[ssnfl | Snfl asagm]

Tagzirt n Kurya tettyawzdaɣ yad sɣ uzmz abalyuti idran . Tagldit nns tamzwarut tettyawbdar s iskkiln Icinwiyn ɣ tizwiri n tasut tis 7 dat n tlalit.

Lliɣ ukan munnt Kraḍt Tgldiwin n Kurya ɣ Silla d Balha ɣ tigira n tasut tis 7, Kurya tnbḍt tt tgldit n Guryu (918 - 1392) d tgldit n Jusyun (1392 - 1897). Tagldit da tn d iḍfaṛn n Kurya (1897 - 1910) tsdurri tt ɣ 1910 Tgldit n Japun. Tanbaḍt Tajabunit i Kurya ur tmdi aylliɣ tfka Jabun mayna nns ɣ Imnɣi Amaḍlan wis sin, ɣ mad d ikkan mnid n mayad Kurya tettyawbḍa s snat tsgiwin: tasga n iẓẓlmḍ ṭṭafn tt Isubyatiyn, d tsga n iffus ṭṭafn tt Iwunak munin (mirikan). Lliɣ ur mursnt tmstagin n tamunt gr snat Tkuriyn, tasga n iffus turri d tga Tagduda n Kurya ɣ Ɣuct 1948, tg tsga n iẓẓlmḍ Tagduda tanjmawt Tadimuqraṭit n Kurya ɣ wayyur da t iḍfṛn.

Gɣ 1950, yan uslak n Kurya n Iẓẓlmḍ issnti Imnɣi Akuryan, da imdan ɣ 1953 ig yan imnɣi imqqurn da ɣ dran Iwunak munin d tsrdast sɣ Ccinwa s twisi n Isubyatiyn. Imnɣi ifl d 3 mlyun n ikuriyn mmutn, tḍṛ tdmsa nns ɣ tassast. Tagduda Tamzwarut Tanayant n Kurya da inbḍ Singman Ri tḍṛ ɣ Tgrawla n Ibrir 1960. Imil, Tagduda tis snat tggammi ad tṣlimuṛ ɣ tamẓla n tgrawla.

Anngʷdm n 16 mayyu 1961 da iskr Bark Cung Hi iga ttmi i Tgduda tis snat, istfal Tagduda tis kraḍt ɣ 1963. Tadmsa innstmn n Kurya n Iffus tssnti ad tettawn ddu tnbaḍt n Park, ittzmmem fllas is tssn yan wawwan da tn akkʷ yutin ɣ timmri nns n GDP f ixf. Mqqar as dwan isugam igamann, tamazirt tgma ad tg yat sɣ Kkuẓ iksiln n wasya s imrkidu n tsbbabt tamaḍlant.

Tagduda tis kkuẓt tḍfṛ alsggm n Ktuber 1972, ɣ ikka Park f udwas kullut. Adustur n Yucin inna is iẓḍar umɣar ad yagʷl izrfan idasiln n ufgan, isti yan ugzzum wis kṛaḍ i ubṛlaman.

Tawkksa n izrfan idasiln n ufgan s ufus n tnbaḍt ijfu bahra ɣ uzmz ad. Iḍfṛ ula ma ittnɣa Park ɣ 1979, tanbaḍt tanayant tɣama sul ɣ Tgduda tis smmust da inbḍ Cun Du Hwan, da ikkan s iɣnan f tnbaḍt s snin inngʷdmn, issfḍ s ma yuẓẓṛn tagrawla n Gwangju.

Tamazzla f Tdimuqant n Yunyu 1987 tsmd tanbaḍt tanayant, tawi d Tagduda tis sḍist da illan ɣilad. Ukan taamazirt ad taḍun ɣilad sɣ tdimuqraṭiyin akkʷ zwurnin ɣ tmnẓawt n Wasya.

Tadamsa

[ssnfl | Snfl asagm]

Kurya n Iffus tɣama f tagduda tafrzdant tafrdit ddu udustur n 1987, Agraw anamur. Tg yan udwas asgawan, s yat tdmsa igan tis kkuẓt ɣ umaḍal s GDP asmawan d tis kkuẓ d mrawt s GDP (PPP). Imzdaɣn nns fjjijn s yan sɣ imzazn akkʷ fssusnin n Wantirnit d yan ɣ issal n isuka uzziln akkʷ mdurinin ɣ ddunit.

Tadlsa

[ssnfl | Snfl asagm]

Kurya n iffus tdra yadlli tadlsa nns d Kurya n iẓẓlmḍ, imil snat tmizar ad ssṛwant ku yat tfirst srs iẓlin sɣ lliɣ bḍant ɣ 1945. Ɣ umzruy, tadlsa n tmizar ad ikka fllatsnt s ma iẓẓayn iḍiṣ n Ccinwa.

Tadlsa n Kurya iggrgsn d umlil tfl 21 n tɣawsiwin tidlsanin ɣ umaḍal da ur ittmtatn, d 15 n imḍiqn n umaḍal. Tamawast n tdlsiwin, taddal d usnflul ar tssmɣur tiẓuṛi taqburt, d tin imal s ufrag d usslmd.

Ɣ usggʷas 2023, Kurya n iffus tga tis snat ɣ tdrfit n ussɣms ɣ Wasya n usammr dffr Taiwan.

Taẓuṛi

[ssnfl | Snfl asagm]

Taẓuri n Kurya tiwi bahra ɣ usgd n Tbudit d Tkunfuct, yufa yan ad ittmnad ɣayad ɣ mnnawt tɣmiwin tibldiyn d usram.

Tiram

[ssnfl | Snfl asagm]

Tiram n Kurya sdunt bahra s ṛṛuẓ, inudln, tikkilt, icakan d islman d tfiyi.

Tiram tibldiyn tlla darsnt tsillit is ar nit ttmunant d yan ulmid ifssusn, zun d Bancan (반찬) da ittmunan d ṛṛuẓ, Kra iga tt tirmt ar tettili d mnck n Bancan.

Kimci (김치) iga yan wanaw n icakan mttunin, ar ittili dɣ nttan ɣ imkli nna ittrsn, iga kra ittyawssann bahra.

Anwal n Kurya ar nit icckcam zzit n smsm, Duynjang (된장, yan wanaw n wabaw imttunn) d imrɣan n suja, tisnt, tiskrt, skinjbir, d Gucujang (고추장, yan wanaw n ififl iḥṛṛan).

Tisuɣal

[ssnfl | Snfl asagm]