Tasna tanaramt

Zɣ Wikipedia
Aller à la navigation Aller à la recherche

Brrkat dar Wikipidya,

Asamu adrfi ilelli nna iẓḍar kraygat yan
gitnɣ ad gis yara.

Iskkiln ilatinen n tutlayt tamaziɣt
A B G D E F K H Ɛ X Q I J L M N U R Ɣ S C T W Y Z
Amgrad n ɣassad

Muḥammad Albnsir

Aḥmad Badduj (1950 - 22 Ɣuct 2020) iga yan zɣ inmɣuṛn n taẓuṛi taclḥit tamaziɣt, ilul ɣ useggas n 1950 ɣ Msgina igan yan udwar n Ifrxs itabɛan i Ugadir, tasga n Sus Massa. Dars uggar n 30 film s tutlayt taclḥit.

Tudrt-nns

Aḥmad Badduj iga yuws n Talburjt ɣ Ugadir. Iswurri ɣ kigan n twuriwin lli ɣ d yumẓ lbac nns, ilɛb akk d iɛrrimn n Talḥasant n ugadir ɣ usggwas n 1967.

Ɣ usggwas n 1972 ifta s Inzggan, ɣin aɣ iskr trabbut nns tamzwarut n lmṣraḥ s tmaziɣt iga yas s yism "Amnar Umrr". Izri nn ɣ tuggt n trubba yaḍni aylliɣ ikcm d tamsmunt n Tifawin ɣ isggwas n 1985, zɣ lliɣ disn ikcm as ibda ar ittuyssan ɣ ammas n ubaraz n tẓuri d lmaṣraḥ amaziɣ.

Ɣ usggwas n 1989 icark ɣ ṭṭṣwir n lfilm lli akk izwarn s tutlayt taclḥit d akk tutlayin timaziɣin at igan "Tamɣart n wurɣ". Zɣ ɣ-akud-ann icark ɣ kigan n laflam yaḍni iskr akk ntta talif d lixraj.

Immut igllin n Aḥmad Badduj s tmaḍunt n Kurunafirus ɣ wass n 20 ɣuct 2020 ɣ Ugadir. Ikka-tt-inn yad ihrc s sskar d wul

Amgrad ifulkin

Asif n Wansifn

Aɣbalu n wasif n Wansifn

Asif n wansifnAsif n isaffn iga yan wasif bahra imqqurn g tmazirt n Lmɣrib. Yullid wasif n Wansifen sg idraren n waṭlaṣ anammas issudu s umnid n umalu allig nn-iffi g taman tiɣremt n Uzmmur, g ugaru (océan) Aṭṭlanṭi. Tiɣzi gis 555 Km, tamkta n waman sgis izrrin ar traḥan ar 117 m3/s, ɣayadd a yudjan asif n wansifen ayeg asif wiss sin g tmazirt n Lmɣrib.

Isaffen n Tasawt d Wad lɛbid gan isaffen imqqran dadd i-tt-ffin g wasif n wansifen, ssin itsen uckand seg idraren n waṭlaṣ amqqran, seg tmnaḍin Infeḍwak d Innultan, seg tsga n unẓul.

Asif n wansifen yattuy bahra watig-ns g umzruy tmazirt n Lmɣrib d umaḍal aqbur, iqqim iga iwtta ger tagldit n Fas d Tagldit Murrukc g uzmz Iwaṭṭasen d Imarinen, allig d ikcem urumi Afranṣawi s Lmɣrib g usggas n 1912. Ig daɣ asif-ad iwtta inger tiqqbilin n Ccawiyya d Rrḥamna, tili dars daɣ yat tawwri tagjdant g tibḍit tatrart n Murrukc, illa inger Tasga n Mrrakc-Asfi d tasga n Tigmmi tumlilt-Sttat.

Tazwart

Tga Wikipidya yat tsanayt nɣ d asamu amuṭṭun igan ilelli nɣ aḥuṛṛi illan s ɣaydd n tutlayin, tettuyskar d tettuyɛdal fad ad tg yat twuri n umyawas innurẓmn i kraygat yan, xdmn gis agudi n imaratn nna gis ittaran bla ad gis rbḥn nɣ ad gis amẓn tiɣrad, s uwttas ad tg tussna yat tɣawsa igan fabuṛ ur iqqan ad dars yili atig d kraygat yan dars azrf ad iɣr d ad yaqqra ɣayli ittiri.

Tga Wikipidya yan zɣ iɣbula n lmɛlumat nna akk imqqurn d nna akk ittuyssann ɣ umaḍal ɣ ammas n wantirnit, d nttat yat zɣ smuss d mraw isitn lli d ttkkan middn bzaf s tṣnif lli tskr Aliska ɣ wayyur n yunyu 2020. Ar takka tsanayt ad yan lmuḥtawa igan fabuṛ d bla n id lichar. Tumẓ tt tmrslt n Wikimidya d nttat ad sis ittklfn, tga tmrslt ad yat tmaddast ur igi awttas nns iqariḍn, ar t ttmwaln middn ɣar s twisi d ttabarruɛat.

Tawlaft n ɣassad

Ansmassu

Asmussu immalan Kkuẓ izmaz illan g imir n unsmassu n ussaɣ agnsan.
1•Amutti (Askcm n umssiɣ)
2•Aslld
3•Assaɣ
4•Assufɣ (Assufɣ n uggu)
Ansmassu (s taserɣint : محرك, s tafransist : Moteur) iga yan wallal issnfaln tazmart mkann tga, s tazmart tamussant (ar takka amussu).

Tasnaẓɣuṛt :

Taguri ad ''Ansmassu'' tkkad amyag n "Smass", acku Ansmassu ar ismussu kra g t-nga, zund ukan tihirrit, taylalt ...

  • Smass afus.
  • Smass ifx nk.
  • Smass aḍaṛ nk.

Anɣmis g tutlayt

Asgzl g tutlayt tamaziɣt:

  • Asinag agldan n tussna tamaziɣt: SGSM
  • Asinan amaziɣ: SM
  • Asira anamur n tanfrut tadusant n isadurn: SNNDS
  • َAgraw amaḍlan amaziɣ: GMM
  • Tagldit n Lmɣrib: GM
  • Tazlɣa n imaratn s tmaziɣt: ZMM
  • Tafidiṛalit tanamurt n tmsmunin timaziɣin: FNMM
Tasna tanaramt Ar nttkks iskkiln imzwwra Tasna tanaramt
Asgd

Lislam

imuslmn ar ttẓallan

Iga LislamIslam (s tirra n zikk s tfinaɣ : « ⵍⵙⵍⵎ » ; s tɛrabt : الإسلام) yan ddin abrahmiy ittuḥḥadn rbbi. Yiwit-id urqqas Muḥmmad ⵚⴰⵍⴰ ⴰⵍⵍⴰⵀⵓ ⵄⴰⵍⴰⵢⵀⵉ ⵡⴰⵙⴰⵍⴰⵎ, ar ttinin i wanna iḍfarn ddin ad "amslm" nɣ iɣ guttn "imuslmn".

Ar isslmad Lislam is rbbi iga yan d ur illi kra n rbbi bla Allah (s tɛrabt : الله), d is iga Muḥmmad ⵚⴰⵍⴰ ⴰⵍⵍⴰⵀⵓ ⵄⴰⵍⴰⵢⵀⵉ ⵡⴰⵙⴰⵍⴰⵎ arqqas nns iggz fllas Lquran s tɣarast n unglus Jibril عليه السلام. Tga tugtt n imaziɣn imuslmn.

Awsat ɣ Wikipidya

  • Tram ad tdrum? Ɣṛat ilugann d taratin, tḍfṛm aylli illan ɣ tasniwin n Tiwizi. Ur d iqqan uzmmem mac ittuwṣṣa sis
  • Awsat ɣ tirra n imgradn n Wikipidya s tutlayt Taclḥit af ad yimɣur uggar.
  • Iɣ tsɣawsat s tiwisi ɣ tirra n imnnitn, tẓḍaṛt ad nn taggʷt ɣ Tasna n Tiwisi.


Iga Wikipidya yan zɣ isɣnutn n Tmrslt n Wikimidya, ilin daɣ isɣnutn yaḍnin iwalan i tmrslt ad zun d:



Isaɣuln